Dzień Matki 2023. Kiedy jest? Jaki prezent?

Zbliża się Dzień Matki 2023, warto więc przypomnieć ciekawą historię tego wyjątkowego święta ku czci macierzyństwa. Jest ono obchodzone prawie na całym świecie. Wręczamy wtedy prezenty, kwiaty, wysyłamy życzenia. Dzieci mają wiele sposobów na uhonorowanie swoich matek. Nie wszyscy wiedzą, że np. w Stanach Zjednoczonych data świętowania jest inna niż w Polsce. Kiedy jest Dzień Matki i jak można go celebrować? Czy wypada dać własnoręczny prezent?

Dzień Matki – ogólny opis

Dzień Matki to uroczystości ustanowione po to, by okazać szacunek swoim rodzicielkom i dać wyraz pamięci o nich. Jest on międzynarodowym świętem, którego ustanowienie spotkało się z aplauzem społeczeństwa w wielu krajach. Wzajemna miłość matki i dziecka to jedno z najpiękniejszych uczuć, jakie istnieją między ludźmi. Aby podziękować mamie i docenić jej trud włożony w wychowanie jednego czy kilkorga dzieci, ustanowiono to wyjątkowe święto. 

Świadomość, że istnieje osoba, która Cię urodziła i wychowała oraz dla której jesteś najważniejszy na świecie, pozwala Ci spokojnie się rozwijać. Oprócz bowiem wyjątkowych przypadków, które – jak wiadomo – potwierdzają regułę, każda rodzicielka kocha swoje dziecko i chce dla niego jak najlepiej. Dlatego warto wcześniej zainteresować się, kiedy jest Dzień Matki w roku 2023 i przygotować jakiś wyjątkowy dar, wręczony od serca. Podpowiemy Ci, co może spodobać się Twojej mamie. Przeczytaj o tym i o ciekawostkach związanych z omawianym świętem, np. czy macocha lub teściowa też obchodzą ten dzień.

Dzień Matki – kiedy jest?

Prawie wszyscy wiedzą, kiedy jest Dzień Matki w Polsce. To jedno z najbardziej celebrowanych świeckich świąt, które obchodzimy co roku 23 maja. Jednakże przez wiele stuleci na ziemiach polskich nie było jednej daty, w której czasie można by złożyć mamie życzenia. Pierwsze próby jej ustanowienia podjęto dopiero na początku XX w. Czy Dzień Matki i Ojca wypada od tamtej pory w ten sam dzień? Nie, w Polsce ustalono odmienne daty. Którego jest to drugie święto? Dzień Ojca został ustalony w roku 1965. Jest więc młodsze stażem, nieco mniej celebrowane i obchodzone miesiąc później, 23 czerwca.

A co z kolejnym świętem, tym razem przyszywanych mam? Czy wiecie, że ustanowiono również Dzień Macochy? Wypada ono między Dniem Matki a Dniem Ojca – 2 czerwca. Choć miano nie brzmi dobrze w świadomości społecznej (m.in. dzięki bajkom, np. Kopciuszek, Jaś i Małgosia), to tylko bardzo krzywdzący stereotyp.

Przybrana matka może być lepszą opiekunką dla dziecka niż ta biologiczna. Powstało nawet przysłowie „Nie ta matka, która urodziła, ale ta, która wychowała”. Nic nie stoi wiec na przeszkodzie temu, by macocha celebrowała razem z dzieckiem swojego partnera 23 maja. Wiele zależy od stosunków panujących w rodzinie.

Dzień Matki w 2023 roku

W roku 2023 Dzień Matki będzie wypadał w piątek. To idealna data, by zrobić mamie jakąś niespodziankę. Można zabrać ją na koncert, masaż lub wyskoczyć z nią na weekend do jakiegoś miłego miejsca (dla osób o nieco zasobniejszym portfelu sprawdzi się np. agroturystyka z pysznym wiejskim śniadaniem czy weekend w SPA), nie martwiąc się o kolejne dni, którymi będą sobota i niedziela. Dzień Matki 2023 może być wyjątkowy, jeśli zaplanujesz go odpowiednio wcześniej, zamiast tradycyjnie wręczyć bukiet kwiatów czy czekoladki.

Nie musisz też wydawać majątku, jeśli nie chcesz, bo liczy się przede wszystkim dobry pomysł.

Za setki nieprzespanych nocy należy jej się najlepszy dar, czyli Twój czas spędzony z nią. Na szczęście rok 2023 właśnie to umożliwia. Ostatnie lata promowały raczej dystans społeczny i niespotykanie się twarzą w twarz; jednak to już przeszłość. Jako istoty społeczne potrzebujemy kontaktu z drugim człowiekiem, nawet gdy jesteśmy dorosłymi, poważnymi paniami i panami z większym lub mniejszym dorobkiem zawodowym, a nawet mamy już własne dzieci.

Dzień Matki w kolejnych latach

W Polsce Dzień Matki to święto ruchome, związane z datą 26 maja. Z tego względu czasami wypada np. w sobotę, a czasami w poniedziałek. Często nie będzie to dzień wolny od pracy, ale nic straconego, bo przecież można zadzwonić, a właściwe świętowanie łatwo przenieść np. na najbliższy weekend. Oto dni tego święta, w których czasie będziemy celebrowali 26 maja wraz z naszymi mamami w najbliższych latach:

• 2023 – piątek, 
• 2024 – niedziela (to rok przestępny),
• 2025 – poniedziałek,
• 2026 – wtorek.

W Wielkiej Brytanii, Irlandii czy Nigerii Dzień Matki w 2022 r. wypadał 27 marca. Kolejne lata przyniosą następujące daty (pamiętajmy, że wszystkie to niedziele):

• 19 marca 2023 r.,
• 10 marca 2024 r.,
• 30 marca 2025 r.,
• 15 marca 2026 r.

Dla Stanów Zjednoczonych i kilkudziesięciu innych krajów (np. Niemcy, Malta, Chile, Kanada, Sri Lanka, Turcja) druga niedziela maja jest tym najważniejszym dla mam i dzieci dniem:

• 2023 – 14 maja,
• 2024 – 12 maja,
• 2025 – 11 maja,
• 2026 – 10 maja.

Prezent na Dzień Matki

Choć najlepszym darem jest Twój czas podarowany drugiej osobie, niektórym może być niezręcznie przychodzić do mamy z pustymi rękami. Już na kilka tygodni wcześniej media zaczynają prześcigać się w prezentowaniu reklam kosmetyków upiększających, perfum, poczty kwiatowej, biżuterii. Wybór ogranicza tylko wyobraźnia i zasobność portfela. Prezent jednak powinien być przemyślany.

Prezenty standardowe

Prezenty standardowe mogą być właśnie tymi, z których mama ucieszy się najbardziej, jeśli tylko wręczysz je własnoręcznie. Wśród nich można wymienić:

• książki; jeśli ktoś lubi czytać i najlepiej spędzonym dla niego wieczorem jest ten w towarzystwie porywającego romansu lub kryminału, od którego nie można się oderwać albo tomu wierszy noblistki, to wybór jest oczywisty;
• markowe wino to dobry prezent dla osoby, która lubi od czasu do czasu wypić lampkę rubinowego czy jasnego płynu, jaki – tak twierdzą Francuzi i Włosi – wzmacnia serce i niezawodnie poprawia trawienie;
• jeśli mama lubi kino, to warto zaprosić ją na film w ulubionym przez nią gatunku, np. na kryminał, komedię romantyczną, thriller. Mimo iż wiele obrazów jest dostępnych w telewizjach streamingowych, to nic nie zastąpi tego wyjątkowego skupienia na opowiadanej historii, jakie można odczuć tylko w zaciemnionej sali;
• kubek lub filiżanka ze zdjęciem całej rodziny to miły drobiazg, który będzie wprowadzał dobry nastrój przy piciu porannej kawy czy herbaty. Miłośniczki sztuki z pewnością docenią naczynie z nadrukiem obrazu jednego ze światowej sławy malarzy, np. Klimta, Moneta czy Picassa;
• biżuteria to dobry wybór, pod warunkiem że znamy dobrze gust naszej mamy.

Prezenty nietypowe

Mamy, które mają dystans do siebie i wiedzą, że odrobina szaleństwa dodaje życiu smaku, z pewnością docenią nietypowy prezent. Propozycje poniżej:

• sesja zdjęciowa – to wystrzałowy pomysł, który może być pamiątką na całe życie; zrobienie pięknych fotografii to nie tylko fajna przygoda i utrwalenie chwili, która jest ulotna, ale też okazja do podniesienia pewności siebie. Fotki mogą być np. w stylu lat 60. lub à la markiza de Pompadour – wszystkie odlotowe pomysły są mile widziane; 
• przeżycia takie jak np. zajęcia jogi, kurs stepowania, nauka nurkowania lub godzinna jazda konna dla miłośniczek zwierząt; będzie to okazja, by przeżyć coś nowego, całkiem innego od codziennych obowiązków;
• promocje – co Ty na to, by wziąć mamę na zakupy i zrobić sobie wspólną rundę po sklepach, zakończoną wspólnym zjedzeniem czegoś na szybko w pobliskim barze (żeby mama nie musiała tego dnia gotować). Wiele placówek, honorując ten wyjątkowy dzień, daje specjalne upusty dla mam. Jeśli nawet nic nie kupicie, to spędzony razem czas jest bezcenny.

Prezent na ostatnią chwilę

Prezent na ostatnią chwilę nie musi być dużym wyzwaniem, o ile zdążysz zrobić zakupy „w biegu”. Prawie zawsze sprawdzą się następujące rzeczy:

• flakonik pięknie pachnących perfum, 
• ładna piżama,
• bluzka czy szal w ulubionym kolorze rodzicielki,
• zawieszka do bransoletki,
•  słodkości,
• karta podarunkowa,
• dobra kawa,
• perfumy,
• bukiet kwiatów.

Prezent typu „zrób to sam”

Jeśli masz „talent w rękach”, zrób szybko prezent DIY. W internecie znajdziesz dziesiątki, a może i setki pomysłów. Najpierw zastanów się, jakie masz talenty. Może kulinarne, artystyczne, techniczne…

• Weź przykład z Brytyjczyków i zrób ciasto z przepisu na wyjątkowy keks o nazwie simnel. Jeśli to za trudne, zawsze można np. upiec kruche ciasteczka i włożyć je do pięknego opakowania zrobionego z puszki np. po kawie, serwetki i farby akrylowej oraz lakieru do decupage. 
• Osoby, które mają talent do pisania, mogą spróbować napisać dłuższy wiersz na cześć mamy lub krótki, zabawny limeryk, np.: 

Była raz mama w Warszawie,

Co lubiła jeść przy kawie, 

Mrożone truskawki,

Suszone borówki,

Więc przeprowadziła się na wieś. 

• Jeśli w dzieciństwie dobrze Ci szło na plastyce, spróbuj namalować portret (ramkę kupisz po drodze w sklepie np. z artykułami papierniczymi). Pamiętaj, że malarz ma prawo do własnej interpretacji wyglądu modelki, a obraz na pewno spodoba się mamie;
• Jeśli nie możesz odwiedzić rodzicielki, nagraj film, w którym mówisz jej o swoich uczuciach i przesyłasz buziaki. Są odpowiednie aplikacje, w których możesz dodawać napisy, zmieniać kolory itp.

Własnoręczny prezent dla mamy

Własnoręczny prezent może jednak ucieszyć mamę najbardziej, a czasami wywoła nawet łezkę w oku. Dlaczego by nie pokusić się o wykonanie czegoś „od serca”? Oto propozycje, jak zrobić coś z produktów ogólnie dostępnych i wywołać uśmiech u obdarowanej:

• miniogródek – osoby, które mają rękę do kwiatów, mogą pokusić się o zrobienie ogrodu w szkle; wystarczy w sklepie ogrodniczym nabyć trochę ziemi, kolorowych kamyczków, piasku itp., przyda się także ładny słój i rośliny, np. kaktusy (mogą być z własnego parapetu); 
• peeling cukrowy np. różany, lawendowy – wystarczy wziąć kilka łyżek cukru, odrobinę oliwy i pachnącego olejku eterycznego, płatki róż, suszoną lawendę, wymieszać w blenderze, przełożyć do ozdobnego słoiczka i prezent gotowy;
• osoby, które mają talent do gotowania, mogą się zastanowić, co upiec; piękny tort, czy wyjątkowa potrawa, której na co dzień się nie robi, z pewnością ucieszą mamę. Możesz stać się szefem własnej kuchni, która dla niej zamieni się w restauracyjną? Własnoręcznie zrobiona ekskluzywna kolacja to świetny prezent;
• ręcznie robione kolczyki lub inna biżuteria jest teraz bardzo modna; można kupić zestawy akcesoriów do tworzenia cudownych wisiorków, breloków itp.; już Coco Chanel nosiła sztuczną biżuterię, warto brać z niej przykład i zrobić ukochanej rodzicielce na Dzień Matki np. jedyne w swoim rodzaju kolczyki;
• do łask wracają ręcznie robione swetry czy szaliczki, więc możesz spędzić kilka miłych wieczorów, robiąc na drutach wyjątkowe akcesorium; mama z pewnością doceni oryginalny podarunek;
• torebka z filcu lub innych materiałów; osoba umiejąca szyć maszynowo lub ręcznie bez problemu może zrobić taki dodatek, wystarczy poszukać w domu lub sklepie z tanią odzieżą trochę ciekawych materiałów, podkładek itp.; liczy się pomysł, bo przy pomocy maszyny, igły czy gorącego kleju można wyczarować prawdziwe cuda;
• album z fotoksiążką to prezent, który może dać równie wiele radości osobie tworzącej go, co obdarowanej. Wystarczy zeskanować starsze lub znaleźć w pamięci telefonu nowsze zdjęcia i na kilku-kilkunastu stronach gustownie je rozmieścić, dodając fajne tła i zabawne podpisy, które będą dokumentowały Waszą wspólną drogę przez życie od czasu niemowlęctwa.

Życzenia z tej okazji

Kwiaty dobrze idą w parze z serdecznymi życzeniami. Dlatego warto na Dzień Matki 2023 wybrać odpowiedni, piękny wiersz. Inspiracje można znaleźć w internecie, np. Jan Twardowski napisał nierymowany utwór pt. „Dziękuję” – „[…] za oddech na szybie za ciepło dłoni na klamce za stopy stukające po kamiennych schodach […]”. Jeśli poezja wydaje się komuś zbyt wzniosła, warto napisać, choć kilka słów życzeń zdrowia i szczęścia na bileciku dołączonym do kwiatów albo np. do dedykacji w książce.

Jeżeli nie możemy odwiedzić swojej mamy, by osobiście wręczyć jej podarunek czy bukiet albo spędzić z nią trochę czasu, to warto pokusić się o prezent w postaci własnoręcznie napisanej kartki. Jeszcze lepszy będzie list. Być może niektórym wydaje się to staromodne, ale np. na ładnej papeterii życzenia wyglądają zupełnie inaczej niż w SMS-ie.

Pomyśl, co dla Ciebie zrobiła mama: wstawała w nocy, smażyła Ci ulubione naleśniki, pomagała w trudnych zadaniach, kupiła ukochanego psa, a może grała z Tobą w piłkę czy planszówki? Jeśli nic nie przychodzi Ci do głowy, wystarczy napisać od serca podziękowanie mamie za to, że Cię urodziła i że jest. 

Historia święta

Historia Dnia Matki jest bardzo ciekawa. Pierwsze znane nam obchody ku czci matek organizowali Egipcjanie dla bogini-matki Izydy i swoich rodzicielek. Także starożytni Grecy i Rzymianie wielbili grecką boginię Reę, utożsamianą z frygijską Kybele (obie były boginiami płodności i matkami bogów). Ci pierwsi wyznaczyli dzień celebracji na 15 marca.

Warto też wspomnieć, że kościół katolicki czcił matkę Boga, Maryję Pannę 8 grudnia, w dzień tzw. Niepokalanego Poczęcia. Bliżej naszych czasów (ok. XVIII w.) postanowiono zrobić to na sposób chrześcijański. W niektórych krajach Europy, np. w Anglii świętowano tzw. Mothering Sunday, czyli „Matczyną niedzielę”. Uroczystość ta przypadała w czwartą niedzielę Wielkiego Postu, czyli była świętem ruchomym.

Wierni jechali wtedy do swojej rodzinnej parafii. W czasach, gdy wiele wiejskich dzieci musiało wyjechać za pracą np. do miasta, ta „niedziela u matki” oznaczała cenny wolny dzień. Można było wtedy wrócić do domu, przywożąc rodzicielce kwiaty, słodycze lub piekąc specjalne ciasto.

Nowoczesne Święto Matki powstało w Stanach Zjednoczonych. W połowie XIX w. Ann Reeves Jarvis pochodząca z Wirginii Zachodniej uczestniczyła w zakładaniu „Mothers’ Day Work Clubs”, kółek, które uczyły matki, jak opiekować się dziećmi. W 1868 Jarvis zorganizowała „Dzień Przyjaźni Matek”. Uważała ona, że role kobiety są marginalizowane i należy to zmienić.

Nasiliła więc kampanię na rzecz zbliżenia matek i dzieci, chcąc równocześnie, by ogół społeczeństwa zaczął doceniać pracę i poświęcenie pań, będących bardzo ważnymi członkami rodzin. Kiedy zmarła 9 maja 1905 r., trzy lata później córka pani Jarvis zorganizowała ceremonię upamiętniającą ją i inne matki. Wkrótce doprowadziła do tego, że Dzień Matki ustanowiono najpierw w jednym stanie, a potem także w innych. Działaczkami na rzecz tego święta były też Amerykanki Julia Ward Howe, Juliet Calhoun Blakely i inni.

Natomiast w Polsce przez długi czas nie było jednej ustalonej daty, kiedy świętowano by na wszystkich ziemiach polskich. Pamiętajmy ponadto, że nasz kraj nie istniał na mapach świata przez bardzo długi czas. Prawdopodobnie to w Krakowie w roku 1914 zorganizowano pierwszy Dzień Matki. Po jakimś czasie wybrany wtedy 26 maja stał się już ogólnokrajową tradycją i od tej pory obchodzimy go zawsze 146. dnia roku.

Gdzie zabrać mamę?

Kiedy zbliża się Dzień Matki, dzieci często się głowią, gdzie zabrać mamę? Czy wypada kupić jej bilet np. na koncert albo zaprosić na dyskotekę? Oczywiście, że tak. Jeśli tylko lubi daną rozrywkę, to jak na pewno się ucieszy. Teraz w modzie jest zresztą darowywanie przeżyć zamiast rzeczy. Czasy się zmieniły i obecnie coraz mniej rzeczy „nie wypada”. Mamy, a nawet babcie zostają DJ-ami, skaczą ze spadochronem, uczestniczą z dziećmi w lekcjach tanga i hip-hopu. 

Każdy potomek prawdopodobnie zna swoją rodzicielkę na tyle, by wiedzieć, czy woli ona wyjście do muzeum historii, czy na koncert rockowej gwiazdy, restauracji, a może prezent w postaci książki. Jeśli są wątpliwości, to warto już wcześniej w zwykłych rozmowach zacząć podpytywać mamę, czy np. lubi danego artystę albo reżysera, o czym zawsze marzyła, ale sobie tego odmawiała itp.

Jeśli zasobność portfela na to pozwala, można ją zabrać np. na weekend do hotelu SPA, by mogła odetchnąć od swoich obowiązków. Z kolei rozwiązaniem, które nie wymaga wiele pieniędzy, jest wycieczka za miasto, do lasu lub jakiegoś pięknego miejsca, gdzie mama i syn lub córka będą mogli odpocząć. W maju jest zwykle ciepło i słonecznie, dlatego warto przygotować też piknik na świeżym powietrzu, złożony np. ze spakowanych w pojemniki sałatek, kanapek czy rogalików.

Ciekawostki o Dniu Matki

Wydawałoby się, że o Dniu Matki wiadomo wszystko, ale te ciekawostki z różnych stron świata być może będą interesujące:

• w 1935 r. Sarah Delano Roosevelt, przewodnicząca komitetu, przedstawiła Lucy Keen Johnson z Georgii jako pierwszą amerykańską Matkę Roku. Od tej pory co roku wybierane są kolejne kobiety, jakie uznano za „godne podziwu”, których życie i czyny dają „narodowi inspirację”, dzięki „bezwarunkowej matczynej miłości, wewnętrznej sile i odwadze”;
• w Japonii zwyczaj dawania kwiatów na Dzień Matki został wprowadzony przez chrześcijan pod koniec ery Meiji. W 1931 r., 6 marca, w dzień urodzin cesarzowej wdowy, ogłoszono Dniem Matki, jednak w 1947 r. zmieniono to na drugą niedzielę maja;
• słowo „mama” w wielu językach brzmi podobnie i często zaczyna się na literę m; dzieje się tak dlatego, że mają one wspólnego „przodka”, czyli język indoeuropejski. Dawno, dawno temu (i teraz też) najłatwiejszą do wymówienia dla dzieci spółgłoską (tuż po samogłoskach) było właśnie m; a ponieważ łatwiej jest wymawiać spółgłoskę z samogłoską, powstała m.in. zbitka ma, ale też ta i ba. Maluchy, ćwicząc mówienie, powtarzały np. mama. M to jedyna litera, jaką możemy wymówić z zamkniętymi (np. podczas ssania mleka) ustami;
• dawniej wręczano czerwone goździki dla żyjących matek, a białe noszono na cześć tych, które już zmarły;
• dlaczego święto nazywa się Dzień Matki, a nie Dzień Matek? Pani Jarvis córka twierdziła, że to święto ku czci „najlepszej matki, jaka kiedykolwiek żyła, twojej” i miało być intymną celebracją, a nie ogólnonarodowym zrywem;
• w 2019 tuż przed Dniem Matki Amerykanie wydali 5,5 mld dolarów na biżuterię;
• badanie z 2012 roku wykazało, że 84 proc. Kanadyjczyków uważa, że ​​bycie matką to jedna z najtrudniejszych prac; wszystkie mamy na pewno się zgodzą, że oni mają rację!; 
• polskie słowo „matka”, chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się, że jest inaczej, to tak naprawdę zdrobnienie; dawniej na rodzicielkę wołano z pełnym szacunkiem „mać”, a nawet „maciora”;
• Anna Jarvis, osoba, która doprowadziła do ustanowienia święta w USA, nigdy nie wyszła za mąż i sama nie została matką. Spędziła natomiast resztę swojego życia, usiłując bezskutecznie usunąć Dzień Matki z oficjalnego kalendarza (z powodu jego komercjalizacji). Twierdziła ona, że „Wydrukowana kartka nic nie znaczy poza tym, że jesteś zbyt leniwy, by pisać do kobiety, która zrobiła dla ciebie więcej niż ktokolwiek na świecie. I cukierki! Zanosisz pudełko mamie, a potem sam zjadasz większość. Ładny sentyment”.
• Constance Adelaide Smith, brytyjska propagatorka Dnia Matki tak jak jej amerykańska odpowiedniczka, również nigdy nie wyszła za mąż i nie miała dzieci;
• ciekawe jest także to, że Polska to jedyny kraj na świecie, w którym Dzień Matki obchodzi się 26 maja.

Czy teściowej składa się życzenia na Dzień Matki?

Matki współmałżonków mają już swoje święto, które wypada 5 marca. Czy teściowej składa się życzenia na Dzień Matki? Oczywiście, można to zrobić. Co Ty na to, by Dzień Matki w 2023 uczynić wyjątkowym i rozszerzyć także na teściową?

Skoro w Polsce na rodzicielkę męża lub żony także mówi się „mamo”, to warto też złożyć jej życzenia. Podziękowania od synowej lub zięcia to miły gest, który z pewnością zostanie doceniony. Również jakiś, nawet drobny prezent dla teściowej spotka się z miłym przyjęciem. Mimo iż memy o teściowych są rozpowszechnione, to przecież one urodziły i wychowały takiego wspaniałego syna czy córkę, który jest dzisiaj Twoim mężem lub Twoją żoną.

A co z matką chrzestną?

Nie każdy wie, że rola matki chrzestnej nie ograniczała się dawniej tylko do pojawienia się w kościele i ewentualnie dawania prezentów na urodziny chrześniaka. Uważano, że powinna ona uczestniczyć w wychowaniu duchowym dziecka, wspierać rodziców i dopilnować, by wzrastał w wierze katolickiej. Ponadto, w razie, gdy rodzice nie mogli się nim opiekować, służyła pomocą. Obecnie jej rola została mocno zredukowana i stała się raczej symboliczna.

Warto jednak o niej pamiętać, a wyrazem tego mogą być kwiaty i życzenia. Wszystko zależy oczywiście od tego, czy matka chrzestna utrzymuje kontakty z chrześniakiem, czy stosunki są między nimi serdeczne i bliskie. Jeśli tak jest, to nie wahaj się i zadzwoń. Nie od rzeczy będzie też piękna kartka, a na niej dedykacja napisana własnoręcznie. Warto utrzymywać życzliwe i serdeczne relacje.

Obecność w kulturze masowej

Na przestrzeni wieków ludzie mieli różne sposoby na to, jak okazać miłość mamie. Obecnie święto dla mam dalej jest obchodzone w Polsce i na świecie, a o popularności świadczy fakt, że powstają nawet memy na jego temat, np. dziecko mówiące rodzicielce „Masz na imię Mama i innej opcji nie przyjmuję”, lub te z serii „Tak widzą mnie dzieci, tak mój mąż, a tak ja sama”. Oprócz tego w internecie można znaleźć animacje czy gify, dzięki którym najmłodszym pokoleniom łatwiej wyrazić uczucia, niż np. wierszem.

O mamie powstawały piosenki, np. Mama’s Song, śpiewana przez Carrie Underwood. Od czasu do czasu pojawia się też jakiś film, np. Mother’s Day z 2016 z m.in. Julią Roberts. Dzień Matki to także tytuł polskiego filmu sensacyjnego z 2022 r. Inne filmy o mamach, które można obejrzeć wspólnie, przegryzając np. popcornem w ten szczególny dzień to A właśnie, że tak! (2007), Jak urodzić i nie zwariować (2012), Mamma Mia! (2008) i inne.

Dla widzów nielubiących komedii romantycznych proponujemy dwa filmy o polskim tytule Mama. Jeden wyreżyserował Julio Médema w 2015 (w roli głównej Penélope Cruz), drugi pochodzi z 2014 i otrzymał Cezara (reż. Xavier Dolan). Także producenci kreskówek nie zapomnieli o mamach. Animacje dla dzieci takie jak Ciekawski George, Peppa Pig, Daniel Tiger itp. również mają odcinki poświęcone mamom i ich świętu.

Cytaty i sentencje

Dzień Matki inspirował wielu twórców do tworzenia różnych dzieł. Wśród nich są cytaty, aforyzmy, wiersze, sentencje. Nie każdy jednak ma talent do wyrażenia swoich uczuć w pięknej lub ciekawej formie. Jeśli więc nie masz pomysłu na to, co wpisać jako dedykację dla mamy, z pomocą przyjdą Ci już napisane lapidarnie ujęte myśli. Oto kilka z nich:

• „Bóg nie może być wszędzie, dlatego wynalazł matkę” (M. Arnold);
• „Ludzie to zawsze dzieci swoich matek. Bez matki nie ma poety, nie ma bohatera” (M. Gorki);
• „Choćby nawet cały świat rzucał w Ciebie kamieniami, to jeśli Matka stoi po Twojej stronie, nic Ci się nie stanie” (J. Moyes);
• „Każdą inną ludzką miłość trzeba zdobywać, trzeba na nią zasługiwać, pokonując stojące na jej drodze przeszkody, tylko miłość matki ma się bez zdobywania i bez zasług” (H. Auerbach);
• „Matka, to nie ktoś, na kim można się oprzeć, ale ktoś, kto uczy, jak się obchodzić bez oparcia” (D. Fisher);
• Nie pytajcie mnie, jak wyglądała moja matka: czy można opisać słońce? Z mamy promieniowało ciepło, siła, radość. Bardziej pamiętam te odczucia niż rysy jej twarzy. Przy niej śmiałem się i nic złego nie mogło mi się przytrafić (E. E. Schmitt);
• „Żadna mądrość, której możemy nauczyć się na ziemi, nie da nam tego, co słowo i spojrzenie matki” (W. Raabe);
• „Dobra matka jest więcej warta niż stu nauczycieli” (G. Herbert);
• „Gdy ogień w kominku płonie na całego, przyciągamy wielki fotel, gasimy światło w pracowni i siedzimy, patrząc w płomienie, a mama mówi: »Była sobie kiedyś prześliczna dziewczynka, a jej mama tak strasznie ją lubiła…« Każda historia musi się zaczynać w ten sam sposób, dalszy ciąg nie jest już taki ważny”. (T. Jansson);
•  „Zawsze dawaj im swobodę popełniania błędów, a potem nigdy nie przegap okazji, by powiedzieć: »A nie mówiłam?«”. (J. Rivers).

Również literaci starali się oddać to, co czują w pięknych strofach. Jakie wiersze znanych poetów można wymienić? Są to m.in. Dom matki Anny Kamieńskiej, Do matki Juliusza Słowackiego, wzruszający O matce Adama Zagajewskiego, czy Do matki K. K. Baczyńskiego. Louise Glück, laureatka Nagrody Nobla swojej rodzinie, m.in. matce poświęciła cały tomik wierszy pt. Ararat. Oto cytat: „Co roku na urodziny matka dostawała dwanaście róż od starego wielbiciela. Nawet po jego śmierci róże przychodziły […]”. 

Kiedy obchodzi się ten dzień w innych krajach?

Dzień Matki na świecie obchodzi się w różne dni, najczęściej w maju lub w czerwcu. Za granicą ta data często jest ruchoma, np. wypada w drugą niedzielę maja. Z tego względu w tych państwach to święto będzie zawsze dniem wolnym. Kiedy jest Dzień Matki i kiedy został ustanowiony w innych krajach, np. w Niemczech, Ukrainie, USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Kanadzie, Hiszpanii, egzotycznej Korei Południowej, czy Turcji? Jak się go świętuje? Sprawdźcie poniżej.

Dzień Matki w Niemczech

W Niemczech to święto ruchome. Przypada zawsze w drugą niedzielę maja. Niemcy celebrują Muttertag od 1923 r., kiedy to Stowarzyszenie Właścicieli Kwiaciarni Niemieckich postanowiło obchodzić go w dniu 13 maja 1923 r. Kiedy władzę przejęli naziści, próbowali wykorzystać ten dzień do realizacji jednego ze swoich celów, jakim była promocja wielodzietności.

W 1933 r. Dzień Matki został ogłoszony świętem państwowym, a kobiety miały być „maszynami do rodzenia” nowych aryjskich dzieci. Kiedy II wojna światowa się skończyła, w części kraju objętej wpływami aliantów (RFN) obchodzono to święto dopiero od 1950 r. W NRD nie świętowano Dnia Matki, a jedynie Dzień Kobiet. Obecnie, gdy kraj jest już od dawna zjednoczony, Niemcy, podobnie jak większość państw świata, celebrują tę okazję w drugą niedzielę maja.

Dzień Matki na Ukrainie

Na Ukrainie Dzień Matki, czyli День матері oficjalnie obchodzony jest corocznie od 2000 roku w drugą niedzielę maja. Ten miesiąc to w chrześcijaństwie miesiąc matki Jezusa. Kobieta jest w tym kraju uważana za podporę rodziny i najważniejszą opiekunkę dzieci. Jednocześnie celebruje się tam postać Maryi.

Ciekawe, że już w 1928 r. Związek Ukraińskich Kobiet Kanady obchodził Dzień Matki, w kolejnym roku świętowano je m.in. we Lwowie, jednak zanim zdążyło się na dobre utrwalić, w 1939 r. ówczesne władze go zakazały. W kolejnych latach starano się je przywrócić, ale w pełni udało się to dopiero po upadku komunizmu. Ukraina wchodziła wtedy w skład ZSRR, które miało swoje ateistyczno-polityczne święta.

Dzień Matki w Ameryce

Nowa forma Dnia Matki zostało stworzone przez Annę Jarvis w 1908 roku i stało się oficjalnym świętem USA w 1914 roku. Jarvis stwierdziła, że mama to „osoba, która zrobiła dla ciebie więcej niż ktokolwiek na świecie”. W 1914 roku prezydent Woodrow Wilson podpisał proklamację wyznaczającą Dzień Matki, jako obchodzony w drugą niedzielę maja. Od tej pory jest świętem narodowym ku czci matek. Obywatele mają wtedy wolne, wywieszane są flagi i organizowane pikniki. W Ameryce Dzień Matki 2022 przypadał w niedzielę 8 maja, ale oczywiście co roku będzie to inna data.

Dzień Matki w Wielkiej Brytanii

Wielka Brytania świętuje Dzień Matki w czwartą sobotę Wielkiego Postu. Jest to związane z powrotem pracujących w większych miastach dzieci do swojej macierzystej parafii, by uczestniczyć w specjalnej mszy. Już od średniowiecza tę tradycję kultywuje Anglia, Irlandia i (od czasów podbojów Imperium Brytyjskiego), niektóre państwa wchodzące w skład Wspólnoty Narodów.

Był to dzień wytchnienia od postu w połowie okresu pokutnego, w kościołach czytano wtedy teksty, które zawierały kilka odniesień do matek. Kiedy jednak tradycja zaczęła zanikać, Constance Adelaide Smith doprowadziła do jej ożywienia w pierwszych dziesięcioleciach XX w. Tradycyjny sposób świętowania polega na przygotowywaniu różnych rodzajów ciast czy bułeczek. Najbardziej znane jest zwłaszcza ciasto simnel, czyli rodzaj keksu z warstwą marcepanową, który wręcza się mamie.

Dzień Matki we Francji

We Francji pod koniec XIX w. żywe były idee pronatalistyczne, w tym celu powstał też Narodowy Związek Ruchu na Rzecz Wzrostu Ludności Francji, a wraz z nim pomysł, by powstało oficjalne święto, w którym można by uhonorować ojców i matki rodzin z dużą liczbą dzieci. Wioska Artas w departamencie Isère we Francji szczyci się, że stała się „kolebką Dnia Matki”.

To tam 10 czerwca 1906 z inicjatywy Prospera Roche’a, odbyła się uroczystość ku czci matek rodzin wielodzietnych. Po wybuchu I wojny światowej do Francji wkroczyli członkowie amerykańskich organizacji humanitarnych, którzy wprowadzili własny sposób świętowania. W 1918 roku miasto Lyon obchodziło Dzień Matki w hołdzie matkom i żonom, które straciły synów i mężów podczas pierwszej wojny światowej.

Dla lata później znów obchodzono dzień dla matek rodzin wielodzietnych. Wreszcie święto zostało formalnie zatwierdzone w 1926 r.; wręczono wtedy też Medale Rodziny Francuskiej. Oficjalną datę ustalono na ostatnią niedzielę maja i jest tak do tej pory (chyba że pokrywa się ona z terminem katolickiego Zesłania Ducha Świętego – zostaje wtedy przesunięta na pierwszą niedzielę czerwca). Kolejne rządy zachęcały obywateli do fetowania tego dnia.

Ciekawostką jest fakt, że liczni są Francuzi, którzy krytykują to święto, podnosząc kwestię, iż nie obejmuje ono dzieci bez biologicznych matek. Uważają, iż należałoby je przestać obchodzić i zastąpić „fetowaniem ludzi, których kochamy”.

Dzień Matki w Kanadzie

Kanada sąsiaduje z USA, więc przenikają tam wpływy amerykańskie. Świętuje się tam w dniu wypadającym w czasie drugiej niedzieli maja. Pod uwagę brane są nie tylko matki biologiczne, ale także te przybrane, babcie (grandmothers), przyjaciółki itp. W Kanadzie już od 1915 roku data ta stała się oficjalnym świętem. Od tego czasu mieszkańcy tego kraju nieprzerwanie obchodzą ten wyjątkowy dzień, choć nie jest on świętem państwowym. Mimo to większość Kanadyjczyków ma wtedy wolne, jako że wypada oczywiście w ostatni dzień tygodnia, gdy wiele firm nie pracuje. 

Mamy nazywane są tam mom (wersja amerykańska) lub mum (wersja brytyjska). Często otrzymują od swoich dzieci własnoręcznie robione prezenty lub dostają specjalnie przygotowane śniadanie. Rodziny czasami wychodzą razem do restauracji na tzw. Mother’s Day Brunch, czyli połączenie śniadania z lekkim obiadem. Mogą się na niego składać różne dania, np. sushi, jajka, boczek czy placki kukurydziane, deska serów. Ponadto Kanadyjczycy wydają miliony dolarów na kartki z życzeniami dla mam, kwiaty, czekoladki i inne prezenty. Co ciekawe, z badań wyszło, iż synowie płacą za prezenty dla mam więcej, niż córki.

Dzień Matki w Hiszpanii

Hiszpania, inaczej niż np. USA i większość krajów na świecie, obchodzi Dzień Matki w pierwszą niedzielę maja. Dlaczego tak jest? Historia czczenia matki Boga w tym kraju sięga aż do 1330 roku. W średniowieczu na terenach dzisiejszej Hiszpanii panował kult ku czci Dziewicy Niepokalanego Poczęci. Z tego powodu Dzień Matki obchodzony był 8 grudnia. Natomiast po edykcie amerykańskiego prezydenta Wilsona dokonano rozróżnienia między wymienioną datą a drugą niedzielą maja, kiedy świętują mieszkańcy USA. Nie istniała wtedy jednolita data, a na szczeblu lokalnym fetowano w dwa różne dni roku. 

Wreszcie w 1965 roku w Hiszpanii Dzień Matki został przeniesiony na maj (w czym rolę odegrała już nieistniejąca sieć domów towarowych Galerías Preciados), co zaaprobował też Kościół, gdyż jest to miesiąc maryjny. Wybrano jednak nie drugą, ale jego pierwszą niedzielę.

Hiszpanie uroczyście świętują ten specjalny dzień, który np. w 2022 wypadał dokładnie 1 maja, jednak według nich nie są konieczne drogie prezenty. Wystarczą buziaki i serdeczne uściski, najwyżej jakiś drobny prezent w formie kwiatu, czekoladek czy książki. Hiszpanie niekiedy uczestniczą także w specjalnej mszy (dotyczy to katolików).

Obecność święta w Korei Południowej

W Korei Południowej nie ma dnia Matki. Oboje rodzice natomiast świętują 8 maja Dzień Rodziców. Został on ustanowiony w 1973 r. W tym dniu oddaje się cześć rodzicom i osobom starszym. Chociaż oficjalne święto pojawiło się w koreańskim kalendarzu dość niedawno, to już od stuleci w społeczeństwie tym żywa była tradycja „synowskiego pobożności” i posłuszeństwa rodzicom. Dawniej nie było potrzeby ustanawiania takiego dnia, wielopokoleniowe bowiem rodziny żyły pod jednym dachem, a starszymi opiekowali się młodsi, doceniając zdobytą z wiekiem rozwagę i mądrość. 

Wraz z rozwojem społeczeństwa przemysłowego Koreańczycy zaczęli stawać się ono narodem mniejszych małych rodzin, tzw. nuklearnych. W rezultacie pojawiła się społeczna potrzeba opieki nad starzejącymi się rodzicami. Z tego powodu Dzień Rodzica został w końcu ustanowiony (w latach 50. tylko jako Dzień Matki, a w latach 70., po społecznych protestach, dołączono do niego także ojców). Koreańczycy wręczają rodzicielkom goździki.

Dla osób powyżej 70 roku życia, które mają trudności w poruszaniu się, przekazywane są sprzęty ułatwiające chodzenie, ale też, jeśli tego potrzebują, pieluchy dla dorosłych. Wręczane są nagrody pieniężne. Zajmują się tym samorządy lokalne. Wśród dzieci modne jest też dawanie prezentów związanych z hobby rodziców np. strój kąpielowy dla tych, którzy lubią pływać, podręczniki do nauki języka obcego czy kije do golfa dla zapalonych graczy. Z kolei Korea Północna nie świętuje w tym samym dniu, co Południowa – Dzień Matki wypada u nich 16 listopada.

Druga niedziela maja w Turcji

W Turcji Dzień Matki, nazywany tam Anneler Günü, obchodzony jest w drugą niedzielę maja (za przykładem amerykańskim). Jednakże, jak mówi Koran „pod stopami matek jest niebo”, więc powinny one być doceniane każdego dnia. Warto wiedzieć, że Turcja w obecnym kształcie powstała dopiero po I wojnie światowej, po rozpadzie wielkiego Imperium Osmańskiego.

W czasie II wojny światowej starała się pozostać neutralna, ale w 1945 r. przystąpiła wreszcie do koalicji alianckiej. W tej sytuacji nikt nie miał głowy do wyznaczania dat nowych świąt. Obawa przed Związkiem Radzieckim spowodowała, że kraj przystąpił do NATO w 1952 r. Dlatego w tym kraju Dzień Matki po raz pierwszy obchodzono dopiero 9 maja 1955 roku i miał zabarwienie polityczno-narodowe. 

Pierwszą matką roku została turecka bohaterka i symbol odwagi, Nene (pol. babcia) Hatun (pol. pani, dama), (ur. w 1857 r., nazwisko Kırkgöz przyjęła dopiero w latach 30., a zmarła w roku otrzymaniu tytułu), której postać warto nieco przybliżyć. W czasie walk rosyjsko-osmańskich (w latach 1877-1878), zostawiła swoje niedawno narodzone dziecko, by ruszyć z bronią na wroga, który zbliżał się do Erzurum, gdzie mieszkała. W walkach zginął jej brat, więc zabrała jego karabin i siekierę. Wróg został odparty i mieszkańcy mogli wrócić do domów. Nene Hatun została wtedy ranna. W sumie miała 6 dzieci (dwóch jej synów zginęło w czasie I wojny światowej).

W czasie międzywojnia rodzina żyła w wielkiej nędzy po utracie męża i ojca. Kiedy nadeszła II wojna światowa, napisała petycję do prezydenta z prośbą o pomoc. Po zakończeniu działań wojennych została doceniona przez rządzących, postawiono jej nawet pomniki. Od tamtej pory minęło wiele lat, na szczęście teraz matki Turczynki zamiast karabinów otrzymują m.in. bukiety kwiatów, biżuterię, czy czekoladki, a także bardziej przyziemne podarunki, jak małe AGD.

Dlaczego nie dotyczy nas data 8 maja?

Data 8 maja na świecie była obchodzona bardzo uroczyście. Tego dnia bowiem w kilkudziesięciu krajach świata wypadał Dzień Matki. Polska jednak celebrowała to święto później. Ponieważ w 1914 roku wypadł on 26 maja, właśnie ten termin sukcesywnie przyjął się w całym kraju. Jednakże by została ustalona stała data, musiało upłynąć trochę czasu. Po zakończeniu wojen światowych pierwotny termin został przyjęty i utrwalił się w społecznej świadomości.

Obecnie Polacy nie wyobrażają sobie innego terminu tego pięknego i wzruszającego święta niż koniec maja. Jako jedyni obchodzimy je w ten konkretny dzień, tuż przed Boliwijczykami (27 maja). Chociaż daty i uroczystości są różne, Dzień Matki tradycyjnie jest uhonorowaniem poświęcenia i wysiłków matki na rzecz swojego dziecka.

Najważniejsza jest pamięć

Dzień Matki obrósł już w anegdoty, gify, cytaty, tworzone są też na ten temat filmy, bajki itp. Co roku wydaje się krocie na większe i mniejsze prezenty, które oczywiście są bardzo miłe i na pewno cieszą obdarowanego. Jednak najważniejsza rzecz, to sama pamięć i złożone, nawet najskromniejsze, życzenia.

Jeśli nie ma możliwości spotkania się z mamą twarzą w twarz, należy chociaż zadzwonić. Dzień Matki w 2023 warto spróbować jednak spędzić wraz z nią, zabrać na spacer, zjeść wspólny obiad. Jakakolwiek forma kontaktu będzie lepsza niż zapomnienie o tym święcie i tłumaczenie się licznymi obowiązkami. Zapisz więc sobie tę datę w telefonie i już teraz zastanów się, czym najbardziej ucieszysz swoją rodzicielkę.

Dzień Matki – podsumowanie

Już wiecie, kiedy wypada Dzień Matki w Polsce i którego jest to wyjątkowe święto w innych krajach. Czasami bywa 8 maja, czasami 9 maja lub w innym terminie. Jednak niezależnie od tego, gdzie mieszkasz, nie zapomnij o tym wyjątkowym dniu i złóż życzenia swojej rodzicielce, dzięki której jesteś na świecie.

Pomysły na prezenty, które znajdziesz na tej stronie, pomogą Ci wybrać ten najlepiej dopasowany. Niech kolejny Dzień Matki zostanie przez nią zapamiętany i stanie się tym najpiękniejszym z dotychczasowych.