Ile waży roczne dziecko? Co potrafi? Prawidłowy rozwój roczniaka

Pierwsze 12 miesięcy życia dziecka to, oprócz ciąży, najintensywniejszy okres rozwoju. Roczne dziecko przybiera dwu-, a nawet trzykrotnie na wadze, a jego wzrost szybuje w górę błyskawicznie. Z artykułu dowiesz się, jaka jest prawidłowa waga rocznego dziecka, co już powinno potrafić w tym wieku oraz zdobędziesz ogólne informacje na temat prawidłowego rozwoju roczniaka.

Ile powinno ważyć roczne dziecko? Wskazujemy statystyki

Osiąganie prawidłowej wagi przez dziecko wskazuje na prawidłowy rozwój. Nie bez powodu na każdej wizycie u pediatry sprawdzana jest waga i wzrost dziecka. Za każdym razem wagę i wzrost zapisuje się na siatce centylowej. Zatem ile powinno ważyć roczne dziecko? Bez względu na to, czy po porodzie jest malutkie, czy waży dużo, to jego waga po ukończeniu pierwszego roku życia powinna wzrosnąć trzykrotnie do wagi poporodowej.

Warto zatem sprawdzać i kontrolować wagę naszego dziecka. Wiedza o tym, ile waży nasze dziecko, uchroni nas przed różnego rodzaju problemami zdrowotnymi. 

Roczne dziecko zwykle już raczkuje, a czasami nawet chodzi. Większa aktywność i skrócona długość snu to jeden z powodów, dla których maluch już później nie przybiera tak szybko na wadze.

Zwykle chłopcy są nieznacznie ciężsi od dziewczynek. Z badań przeprowadzonych przez Narodowy Ośrodek Statystyki medycznej wynika, że:

• dziewczynki ważą pomiędzy 7,5 kg a 12 kg;
• chłopcy ważą pomiędzy 8,5 kg a 12,5 kg.

Po przeniesieniu tych wyników na siatkę centylową otrzymamy odpowiedź, ile waży roczne dziecko. Okazuję się, że waga w normie wynosi pomiędzy 25 a 75 centyle.

Nie należy jednak traktować tego jako sztywnej reguły. Dzieci rozwijają się w różnym tempie i jeżeli lekarz stwierdzi, że mimo wagi niemieszczącej się w normie wszystko jest w porządku, to nie ma czym się martwić.

Co powinno umieć roczne dziecko?

Co potrafi roczne dziecko jest niezwykle trudne do jednoznacznego określenia, gdyż każdy maluch rozwija się w swoim tempie. Możemy jednak z przybliżeniem określić pewne ramy, od których duże odchylenia mogą budzić niepokój rodzica.

Oto kilka przykładów na to, co potrafi roczne dziecko:

• rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej poprzez nabycie umiejętności klaskania;
• samodzielnie chwyta zabawki i wskazuje palcem na to, co go interesuje;
• samodzielnie siada z pozycji raczkowania;
• porusza się poprzez pełzanie lub raczkowanie – niektóre dzieci próbują wstawać trzymając się mebli;
• wypowiada proste słowa;
• rozumienie polecenia i reaguje na własne imię;
• okazuje większą gamę emocji – radość, złość, frustrację, sprzeciw;
• zaczyna mówić samo do siebie;
• porusza przedmiotami – rzuca nimi, obraca w rączkach, wkłada do pojemnika;
• jest bardziej komunikatywne w relacji z rodzicami.

Warto w tym okresie wyjątkowo obserwować swoje dziecko, gdyż naprawdę wiele wówczas się dzieje. Ukończenie pierwszego roku życia to też okazja do zrobienia bilansu. Nieprawidłowości fizyczne i psychiczne wykryte na tak wczesnym etapie pozwolą na podjęcie szybkiej terapii i zlikwidowanie lub złagodzenie ewentualnych problemów.

Czego (raczej) nie potrafi nasza 12-miesięczna pociecha?

Podczas spotkań mamy często dyskutują o tym, co potrafi ich roczne dziecko. Niekiedy przypomina to zawody na to „czyje dziecko jest bardziej rozwinięte”. Są to oczywiście dyskusje bezsensowne, rodzące jedynie stres i niepotrzebną presję. Radzę zatem zrezygnować z wygórowanych ambicji i pozwolić swojemu dziecku rozwijać się w harmonii i własnym tempie.

Porównywanie własnego dziecka z rówieśnikami na każdym etapie jego życia do niczego dobrego nie prowadzi. Nie ma znaczenia, czy dziecko nauczy się chodzić miesiąc wcześniej od syna koleżanki, czy też trzy miesiące później. Starajmy się podchodzić do naszego dziecka indywidualnie, stopniowo poznając jego możliwości.

Czego zatem roczne dziecko zwykle nie potrafi? Oto kilka przykładów:

• nie potrafi samodzielnie korzystać z nocnika – układ nerwowy rocznego dziecka nie jest na tyle rozwinięty, aby świadomie się wypróżniać w miejscu do tego przeznaczonym;
• nie potrafi wypowiadać dłuższych, bardziej złożonych zdań – zwykle roczne dziecko wypowiada kilka słów i rozumie proste pytania, na które może ale nie musi udzielić skrótowej odpowiedzi w swoim języku;
• nie potrafi bawić się samodzielnie dłużej niż kilka lub kilkanaście minut;
• potrafi jeść samodzielnie, ale nie potrafi zrobić tego bez bałaganu dookoła siebie;
• nie zrezygnuje samo z piersi – dla dziecka w tym wieku karmienie piersią jest raczej zaspokojeniem potrzeby bliskości matki niż głodu, nie warto mu tego odbierać na siłę;
• nie dzieli się zabawkami z innymi dziećmi;
• nie rozumie, dlaczego mama czasami musi wyjść – pożegnania są dla niego trudne i niezrozumiałe;
• nie potrafi bawić się z innymi dziećmi – to jeszcze nie jest etap na nawiązywanie relacji rówieśniczych, roczne dziecko traktuje inne dzieci przedmiotowo i jako ciekawostkę, którą szybko się nudzi.

Co może jeść roczne dziecko? Dieta malucha

Zdrowa i zbilansowana dieta ma ogromny wpływ na to, jak nasze roczne dziecko będzie się rozwijało. Potrawy powinny być przede wszystkim lekkostrawne, gdyż układ pokarmowy malucha wciąż się kształtuje. Dieta rocznego dziecka powinna być w głównej mierze płynna i niewymagająca używania ząbków, których nasza pociecha jeszcze nie posiada zbyt wiele.

Mając roczne dziecko dieta powinna być oczywiście dostosowana do jego wieku, ale pod względem zasad karmienia nie różni się ona wiele od diety dorosłych. Najważniejsze zasady:

1. regularność posiłków – 4 lub 5 posiłki dziennie (3 bardziej obfite i dwie przekąski);
2. podawanie urozmaiconych dań;
3. częste picie wody;
4. stopniowe wprowadzanie nowych produktów i obserwowanie malucha.

Co w takim razie powinno jeść roczne dziecko? Oto kilka propozycji:

• soki i musy owocowe – dzienna dawka nie powinna jednak przekraczać 120 ml;
• gęste zupki warzywne – bez dużej ilości przypraw (szczególnie bez soli!)
• produkty zbożowe takie jak kaszki różnego rodzaju (kukurydziane, kleiki, ryżowe);
• chude gotowane mięso (kurczak, indyk, królik);
• jajka ugotowane na twardo;
• jogurty, twaróg i kefir;
• pokrojone owoce;
• przeciery warzywne.

Sen roczniaka. Co jeśli nie może spać bez rodzica?

Wielu rodzicom ten problem spędza sen z powiek – dosłownie! Gdy roczne dziecko budzi się w nocy i obawia się spać oddzielnie to normalne, że rodzice czują frustrację i zmęczenie. W końcu jest to problem, który wpływa na nasze samopoczucie i bliskość z partnerem.

Postawmy się jednak w sytuacji naszego malucha. Roczne dziecko nie chce spać bez rodziców z prostej przyczyny – chęci poczucia bezpieczeństwa i bliskości. Dla malucha samotny sen jest zatem niesamowitym wyzwaniem emocjonalnym, dlatego często zdarza się, że roczne dziecko budzi się w nocy z płaczem, gdy nie czuje bliskości. Oczywiście powody nocnych pobudek mogą być inne np. ząbkowanie, ból brzucha, i tak dalej.

W Internecie możemy znaleźć wiele poradników i tzw. treningów snu, mających na celu nauczyć roczne dziecko samodzielnego spania. Możliwe, że będzie to rozczarowująca informacja, ale te porady nie działają.

Samodzielne zasypianie bez rodziców nie jest czymś, czego można dziecko nauczyć! Pamiętajmy, że proces zasypiania i snu jest uwarunkowany biologicznie i rodzic nie ma nad tym zbyt dużej kontroli.

Co zatem zrobić, gdy dziecko nie może spać bez rodzica? Odpowiedź jest prosta: zaczekać aż dziecko będzie na to gotowe. Czyli, gdy jego układ nerwowy i mózg będą na tyle rozwinięte, by samodzielnie dokonywać regulacji pobudzenia. Należy brać pod uwagę, że każde dziecko w tym zakresie rozwija się indywidualnie. Samodzielne zasypianie jest zależne od temperamentu dziecka oraz od radzenia sobie z napływającymi bodźcami ze świata zewnętrznego.

Wynika z tego, że jedno dziecko będzie zasypiało bez rodziców szybciej, a inne zdobędą tę umiejętność np. w wieku 3, a nawet 5 lat.

Rozwój emocjonalny dziecka po 12 miesiącach

Pierwszy rok życia dziecka jest bardzo intensywny nie tylko pod względem rozwoju fizycznego, lecz także emocjonalnego i psychicznego. Warto pamiętać, że oprócz genów to od rodziców w ogromnej mierze zależy jakim człowiekiem będzie ich pociecha. Czy będzie silną i pewną siebie osobą, wrażliwą na krzywdę innych? Dzieci uczą się poprzez naśladowanie. Zatem to od rodziców zależy, jak maluch w przyszłości będzie budował relacje z innymi ludźmi i jakie zachowania i postawy będzie powielał.

W pierwszych miesiącach życia dziecko uczy się komunikacji podstawowych emocji. Początkowo będzie operowało jedynie płaczem. Z czasem jednak do emocji dojdzie gestykulacja i mimika. Roczne dziecko potrafi już okazywać radość, zadowolenie, zawstydzenie, złość, lęk i nieśmiałość.

Dzięki obserwacji otoczenia, poznawaniu nowych emocji i relacji międzyludzkich maluch nauczy się precyzyjniej wyrażać to co czuje, podkreślając przy tym swój charakter i osobowość.

Roczne dziecko uwielbia być nagradzane na każdym kroku i frustruje się, gdy nie dostaje tego, czego chce. Trudno mu jeszcze radzić sobie z niezadowoleniem i pogodzić z rzeczywistością. W tym wieku dziecko uczy się też, czym jest ciepło i zimno, głód i pełny brzuszek oraz ból i jego brak. Istotne jest zaspokojenie potrzeby bliskości, wtedy też wytwarza się lęk separacyjny w czasie rozłąki z rodzicem.

Po ukończeniu ósmego miesiąca życia dziecko zaczyna rozumieć, że jest oddzielną jednostką i uczy się własnej tożsamości. Roczne dziecko jest niezwykle ciekawe świata, wszystkiego musi dotknąć i spróbować. Potrafi też wyrazić swoje zdumienie i zakomunikować potrzeby.

Wspieranie w rozwoju dziecka. Zdolności poznawcze, motoryczne

Mózg rocznego dziecka jest bardzo plastyczny. Rodzic na tym etapie może przyhamować rozwój dziecka, ale  może go również stymulować.

Oto kilka wskazówek jak wspierać roczne dziecko w rozwoju:

• zabawy ruchowe – zabawy na dywanie np. turlanie, zabawy piłką, klockami, sorterami i układankami z dużymi elementami, ciągnięcie samochodzików na sznurku;
• zabawy motoryczne – lepienie z plasteliny, ciastoliny, masy solnej itp.;
• zabawy słowem – powolne czytanie bajek ze wskazywaniem na historyjki obrazkowe;
• nauka samodzielności – samodzielne jedzenie z talerzyka, samodzielne chowanie zabawek do pojemników i samodzielne wybieranie ubranek.

Podsumowując, każdy maluch rozwija się we własnym tempie i nie warto szukać metod przyspieszających nabywanie przez niego umiejętności. Warto jednak stymulować jego rozwój poprzez zabawy motoryczne, wymagające myślenia oraz aktywizujące ruchowo. Jeżeli jednak pojawiają się sygnały, które budzą twój niepokój, należy zasięgnąć porady pediatry lub innego specjalisty.