Kiedy pojawiają się trudności wychowawcze i rodzina czuje potrzebę konsultacji z psychologiem, rodzi to zwykle silne emocje, w tym strach. Rodzice niepokoją się, czy będą umieć otwarcie rozmawiać o swoich problemach z obcą osobą. Zastanawiają się, jak wygląda taka wizyta. O co pyta psycholog dziecięcy?
Spis treści
Kiedy warto umówić się do psychologa dziecięcego?
Psycholog dziecięcy pomaga rodzinom w różnych trudnościach. Warto skonsultować się z takim specjalistą zawsze, gdy pojawiają się poważne wątpliwości dotyczące zachowania dziecka i tego, czy mieści się ono w granicach normy.
Kiedy szukać pomocy psychologa dziecięcego?
- Gdy dziecko w niedawnym czasie stało się przygnębione i apatyczne.
- Jeśli obserwujemy wzrost nerwowości i agresji u dziecka.
- Kiedy dziecko doświadczyło trudnych sytuacji życiowych, np. utraty kogoś bliskiego, przeprowadzki lub traumy.
- Gdy nauczyciele zgłaszają niepokojące zachowania.
- Kiedy rodzice mają wątpliwości, czy zachowanie dziecka mieści się w rozwojowej normie, jak i jego kompetencje szkolne (dyskalkulia, dysortografia, itd.).
Warto pamiętać o tym, że konsultacja psychologiczna nie oznacza konieczności podjęcia terapii ani nawet zdiagnozowania problemu. Może się okazać, że niepokojące rodziców zachowania jednak mieszczą się w normie i – choć bywają trudne – nie wymagają dalszych działań terapeutycznych.
O co pyta psycholog dziecięcy na pierwszej wizycie?
Pierwsza wizyta u psychologa dziecięcego jest bardzo istotna. Zazwyczaj są na nią zapraszani wyłącznie opiekunowie, a dziecko nie bierze w niej udziału. Dzieje się tak dlatego, by rodzice mogli swobodnie opowiadać o wszystkich trudnościach, jakich doświadczają na co dzień, bez obciążania dziecka koniecznością słuchania takiej rozmowy. O co pyta psycholog dziecięcy w takiej sytuacji?
Na początku specjalista prosi rodziców o to, by sami opowiedzieli o problemach, z którymi się zmagają. Taki wywiad, podczas którego opiekunowie samodzielnie wyjaśniają, co ich niepokoi w zachowaniu dziecka, jest dla psychologa bardzo istotny i to właśnie z niego wyciąga podstawowe informacje.
Kiedy rodzice opowiedzą już, co ich martwi i z czym się mierzą, specjalista może zapytać o różne kwestie związane z rozwojem dziecka, m.in.:
- jak przebiegała ciąża i poród,
- jak dziecko rozwijało się w pierwszych miesiącach i latach życia, np. kiedy zaczęło chodzić, mówić i korzystać z nocnika,
- czy dziecko dobrze sypia,
- jak wyglądają kontakty dziecka z rówieśnikami,
- czy i jakie trudności maluch ma w przedszkolu lub szkole oraz np. jak rodzice reagują na złe oceny,
- dlaczego właśnie teraz rodzice zdecydowali się skorzystać z pomocy psychologa.
O co jeszcze pyta psycholog dziecięcy na pierwszej wizycie?
Dla wielu rodzin pierwsza konsultacja w poradni psychologiczno-pedagogicznej jest bardzo stresująca. Na rodziców czeka psycholog dziecięcy – o co pyta ten specjalista poza podstawowymi kwestiami omówionymi powyżej?
Specjalista może zapytać, czy dziecko cierpi na choroby przewlekłe, jakie leki przyjmuje oraz czy ma za sobą historię cięższych kłopotów ze zdrowiem, urazów, operacji lub pobytów w szpitalu.
Na wizytę warto zabrać ze sobą dokumentację medyczną, książeczkę zdrowia dziecka oraz opinie ze szkoły lub przedszkola – o ile takie dokumenty zostały wydane.
Psycholog dziecięcy na pierwszej wizycie zapewne zapyta też opiekunów dziecka o to, jakie są ich oczekiwania względem jego roli w poprawie relacji rodzinnych oraz upewni się, czy rodzice mają własne pytania, które chcieliby skierować do niego.
Dobrze jest wcześniej przygotować sobie listę pytań do psychologa dziecięcego, aby pod wpływem stresu towarzyszącego pierwszemu spotkaniu nie zapomnieć o żadnej ważnej kwestii.
O co pytają dziecko w poradni psychologiczno-pedagogicznej?
Dziecko nie bierze udziału w pierwszej wizycie – są na nią zaproszeni jedynie jego opiekunowie. Ważne, by – jeśli tylko jest to możliwe – na tym pierwszym spotkaniu pojawiła się zarówno matka, jak i ojciec dziecka. Często mają oni odmienny punkt widzenia i inaczej oceniają zachowanie dziecka, dlatego dopiero poznanie opinii obojga rodziców daje psychologowi komplet informacji.
Dziecko spotyka się z psychologiem zwykle dopiero na drugiej wizycie. Rodzice często martwią się i zastanawiają, o co pytają dziecko w poradni psychologiczno-pedagogicznej? Czy maluch nie będzie zbyt zdenerwowany i czy ta wizyta nie przyniesie całej rodzinie więcej stresu niż korzyści?
Obawy te są niepotrzebne, ponieważ psycholog dziecięcy zazwyczaj nie wypytuje dziecka na wizycie, a raczej stara się za pomocą łagodnego kontaktu i wspólnej zabawy poznać małego człowieka poprzez obserwację. To właśnie za pomocą uważnego przebywania z dzieckiem i podglądania jego zachowań i reakcji podczas jak najbardziej naturalnej aktywności, psycholog ocenia, co może być przyczyną stanu, który niepokoi rodziców.
Wizyta dziecka u psychologa przebiega w sposób dostosowany do jego wieku. Zachowanie kilkulatków ocenia się podczas zabawy, natomiast starsze dzieci mogą być zachęcane do tego, by opowiedziały o sobie, swoich zainteresowaniach, kontaktach z rodzicami, koleżankach i kolegach. Psycholog może zapytać dziecko o jego zmartwienia, choć nie powinny to być pytania nachalne.
W czasie wizyty dziecka u psychologa zwykle przebywa ono w gabinecie sam na sam ze specjalistą, aby obecność rodzica nie wpływała na jego zachowanie. Opiekunowie otrzymują podsumowanie wizyty po jej zakończeniu.
Liczba spotkań z psychologiem dziecięcym może być różna, w zależności od problemu, z którym przychodzi rodzina. Czasami wystarczy jedno spotkanie wstępne, 2-3 wizyty, na których jest dziecko, oraz jedna wizyta podsumowująca. Niektóre dzieci potrzebują jednak więcej czasu, by otworzyć się przed psychologiem i konieczna jest większa liczba spotkań. O przebiegu tego procesu specjalista poradni powinien klarownie informować rodziców na bieżąco.
Wizyta u psychologa dziecięcego – co dalej?
Kiedy rodzice mają już świadomość, o co pyta psycholog dziecięcy na pierwszej wizycie oraz jak wyglądają kolejne spotkania, w których bierze udział także samo dziecko, przychodzi czas na pytanie, jakie dalsze kroki może zalecić specjalista?
W zależności od tego, co zaobserwował psycholog podczas spotkań z dzieckiem oraz czego dowiedział się z początkowego wywiadu, może zalecić różne rozwiązania.
W niektórych przypadkach konsultacja psychologiczna wykazuje, że zachowania dziecka mieszczą się w normie i są całkowicie naturalne dla człowieka w takim wieku i obecnej fazie rozwoju.
Jeśli jednak są ku temu wskazania, psycholog może zalecić udział dziecka w terapii indywidualnej lub grupowej, a czasami zaproponować rodzinie rozpoczęcie terapii rodzinnej. Mogą też istnieć wskazania do wykonania dodatkowych badań specjalistycznych, np. konsultacji neurologicznej, logopedycznej lub psychiatrycznej.
Czasami rodzicom proponuje się udział w warsztatach mających na celu podniesienie kompetencji wychowawczych. Opiekunowie mogą też otrzymać od psychologa wskazówki dotyczące postępowania z dzieckiem, które powinny wystarczyć, by mogli samodzielnie uporać się z występującymi trudnościami.
O co pyta psycholog dziecięcy? Nie martw się tym, tylko pójdź do specjalisty
Warto walczyć z tabularyzacją, która dotyczy pomocy psychologicznej. Każdy może jej potrzebować i jest to zupełnie normalne. Umysł, podobnie jak ciało, także może znaleźć się w gorszej kondycji. By mu pomóc, czasem nie ma innego wyjścia: należy udać się do specjalisty.
Dla osób ciekawych zagadnień z zakresu nauk społecznych, takich jak psychologia czy socjologia, polecamy też tekst o dzikich dzieciach. Miłej lektury!
