Szczepienie na krztusiec w ciąży to temat, który wciąż budzi sporo kontrowersji. Tymczasem już od kilku lat szczepionkę zaleca się wszystkim kobietom ciężarnym. Czy jest ona jednak całkowicie bezpieczna? Jakich korzyści możemy się po niej spodziewać? Poniżej wyjaśniamy, czym tak naprawdę jest krztusiec. Podpowiadamy również, dlaczego i kiedy warto się zaszczepić.
Spis treści
Krztusiec – co to za choroba?
Krztusiec, zwany również kokluszem, to ostra choroba zakaźna układu oddechowego. Wywołuje ją pałeczka krztuśca, czyli bakteria Bordetella pertusis. W wyniku zakażenia wydzielana jest toksyna krztuścowa, która uszkadza nabłonek tchawicy oraz oskrzeli i powoduje jego martwicę. Dochodzi również do zaburzenia wydzielania śluzu, który staje się bardzo lepki i gęsty, co z kolei jest przyczyną uporczywego kaszlu.
Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Oznacza to, że zarażenie możliwe jest wyłącznie poprzez kontakt z osobą chorobą. Na krztusiec można zachorować w każdym wieku. Przy czym największe zagrożenie koklusz stanowi dla niemowląt i małych dzieci. Co więcej, ani przechorowanie, ani szczepienie nie dają odporności na całe życie. Stąd też konieczne są dawki przypominające szczepionki.
Objawy krztuśca występują zwykle w ciągu 5-21 dni od momentu styczności z chorym. Początkowo mogą być podobne do objawów przeziębienia. Dla przebiegu zakażenia najbardziej charakterystyczny jest przy tym przewlekły, suchy, napadowy kaszel.
Leczenie krztuśca opiera się przede wszystkim na antybiotykoterapii oraz podawaniu leków łagodzących odruch kaszlowy. Choroba przebiega w kilku etapach. Wykrywa się ją metodą badań laboratoryjnych. Najlepszą ochronę przed zarażeniem stanowią zaś szczepionki. Szczepienie na krztusiec w ciąży nie są wprawdzie obowiązkowe, ale zaleca się je każdej kobiecie ciężarnej.
Objawy krztuśca u dzieci
Krztusiec jest – jak już powyżej wspomniano – ostrą chorobą zakaźną. Zakażenie bakterią Bordetella pertusis jest przy tym szczególnie niebezpieczne dla malutkich dzieci, zwłaszcza do skończenia szóstego miesiąca. W przypadku noworodków i niemowląt choroba może mieć naprawdę ciężki przebieg. Często stanowi też zagrożenie dla ich zdrowia, a nawet życia. Nieobce są jej także rozmaite powikłania, takie jak zapalenie płuc czy zaburzenia neurologiczne. A jak objawia się krztusiec u dzieci?
Wczesne symptomy zakażenia przypominają objawy charakterystyczne dla przeziębienia czy grypy. Może wystąpić katar i suchy kaszel. Obserwuje się też podwyższoną temperaturę ciała.
W kolejnej fazie choroby występują napady duszącego kaszlu, świszczący oddech i duszności, a także bezdech. Najbardziej typowy jest przy tym nawracający kaszel, który może powodować nawet trudności w oddychaniu. Niekiedy porównywany jest do piania i szczekania. Napady mogą skutkować wymiotami.
U dzieci pojawia się też kichanie i łzawienie. Kaszel skutecznie utrudnia zasypianie i uniemożliwia spokojny sen. Nierzadko występuje również zapalenie spojówek i wybroczyny na skórze. Krztusiec u dzieci może powodować ponadto sinienie na twarzy i drgawki.
Szczepienie na krztusiec w ciąży – kiedy się zaszczepić?
Krztusiec w ciąży może mieć poważne konsekwencje zarówno dla matki, jak i dziecka. Organizm kobiety spodziewającej się maluszka bywa przecież osłabiony i przeciążony, stąd też większa podatność na różnego rodzaju infekcje. Koklusz jest przy tym szczególnie niebezpieczny dla noworodków. W przypadku zakażenia maleńkie dzieci zwykle muszą być hospitalizowane. Co więcej, choroba może prowadzić nawet do śmierci niemowlęcia.
Jeśli więc weźmiemy pod uwagę, że nawet wcześniejsze przechorowanie nie daje nam odporności, to decyzja o zaszczepieniu powinna być oczywista. Zwłaszcza że szczepionki przyjęte przez nas w dzieciństwie już dawno nie działają.
Nie ulega zatem wątpliwości, że warto zdecydować się na taką formę ochrony. Istotny pod tym względem jest przy tym wybór odpowiedniego terminu szczepienia. A na jakim etapie ciąży można się mu poddać?
Lekarze zalecają przyjęcie szczepionki w trzecim trymestrze ciąży. Zwykle za najlepszy możliwy okres podaje się czas między 27. a 36. tygodniem. Dlaczego akurat wtedy?
Szczepienie na krztusiec w ciąży ma dać maluszkowi odporność do momentu, w którym możliwe jest zaszczepienie jego samego, czyli około 6. tygodnia życia.
Zalety szczepienia na krztusiec w ciąży
Z całą pewnością warto wspomnieć, że szczepienie na krztusiec w ciąży nie jest jedynym, które zaleca się kobietom ciężarnym. Wszystkie chronią zresztą nie tylko matkę, ale też rozwijające się dziecko. Szczepionka na koklusz jest pod tym względem wyjątkowo ważna, ponieważ daje ochronę noworodkowi. Z kolei dla dziecka w pierwszych tygodniach jego życia zarażenie pałeczką krztuśca jest – jak już powyżej wspomniano – bardzo niebezpieczne.
Szczepienie na krztusiec w ciąży powoduje, że organizm kobiety noszącej pod sercem maleństwo wytwarza przeciwciała. Te zaś przenikają przez łożysko. Tym samym dają ochronę dla płodu. Zabezpieczenie działa do chwili szczepienia noworodka, które jest możliwe dopiero w 6. tygodniu jego życia. Co więcej, dla pełnej odporności potrzebne są mu kolejne dawki przypominające. Poza tym ochrona zaszczepionej kobiety sprawia, że nie przeniesie ona ewentualnego zakażenia na dziecko.
Niewątpliwie warto również dodać, że szczepienie na krztusiec jest całkowicie bezpieczne dla mamy i maleństwa. Dlatego też zaleca się je każdej kobiecie ciężarnej. Jego skuteczność uznaje się natomiast za bardzo wysoką.
Należy przy tym wiedzieć, że w ramach NFZ szczepienie na krztusiec nie jest refundowane. Jego koszty musi więc ponieść kobieta ciężarna. Cena nie jest jednak szczególnie wysoka. Obecnie za szczepionkę na koklusz zapłacić trzeba około 130 złotych. Korzyści płynące z takiej ochrony są przy tym bezcenne. Trzeba zresztą przyznać, że zdrowia dziecka nie da się przecież w żaden sposób wycenić.
