Opryszczka to choroba wirusowa obawiająca się pod postacią drobnych pęcherzyków wywołujących nieprzyjemne swędzenie i ból. W ciąży może być niebezpieczna, choć nie zawsze jest powodem do niepokoju. Z całą pewnością warto więc nieco więcej dowiedzieć się na temat opryszczki. Poniżej wyjaśniamy również, kiedy wirus stanowi zagrożenie dla rozwijającego się w macicy dziecka.
Spis treści
Czym jest opryszczka?
Opryszczka to choroba wywołana przez wirus opryszczki pospolitej (HSV – Herpes Simplex Virus). Potocznie zwana jest także zimnem albo febrą. Wyróżnia się przy tym dwa rodzaje wirusa odpowiedzialnego za zakażenie. Każdy z nich powoduje wystąpienie opryszczki w innej lokalizacji.
Są to:
- HSV-1 – wywołuje opryszczkę wargową, występującą w jamie ustnej, głównie na ustach, ale także w okolicach nosa czy oczu,
- HSV-2 – wywołuje opryszczkę genitalną, występującą na narządach płciowych.
Opryszczka wargowa objawia się w formie niewielkich pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym, występujących na błonach śluzowych w obrębie twarzy, najczęściej na ustach. Pęcherzyki powodują ból i spory dyskomfort. Przed ich pojawieniem się często odczuwalne jest zaś charakterystyczne swędzenie i pieczenie. Następnie zmiany zaczynają ropieć i zmieniać się w strupki.
Objawami opryszczki genitalnej są podobne. To pęcherzyki z treścią surowiczą pojawiające się na narządach płciowych i w okolicach odbytu. Zmiany mogą pękać i powodować bolesne owrzodzenia.
Warto również wiedzieć, że wirus opryszczki pozostaje w ludzkim organizmie na całe życie. Stąd też po okresie utajenia mogą nastąpić nawroty choroby. Reaktywacja wirusa następuje zazwyczaj w momencie obniżonej odporności. Zwykle osoby, u których do tego dochodzi, bezbłędnie rozpoznają wstępne objawy zakażenia, jeszcze przed pojawieniem się pęcherzyków. Choroba może mieć także przebieg bezobjawowy.
HSV często dotyka kobiety ciężarne. W pewnych okolicznościach, zimno w ciąży może być bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu.
Opryszczka w ciąży jest groźna?
Nie ma żadnych wątpliwości, że opryszczka w ciąży może być niebezpieczna, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, choć nie tylko. Zagadnienie to wymaga jednak kilku słów wyjaśnienia.
Jak już powyżej wspomniano, można wyróżnić dwa rodzaje wirusa HSV. Jeśli więc chodzi o opryszczkę wargową w ciąży, to groźne jest jedynie pierwotne zakażenie. Oznacza to, że jeśli kobieta oczekująca maluszka zachoruje pierwszy raz na opryszczkę, powinna mieć się na baczności. W tym przypadku wirus może być przyczyną zaburzeń rozwoju dziecka, a nawet spowodować obumarcie płodu. Jego kolejne reaktywacje zasadniczo nie stwarzają zagrożenia. Warto jednak mieć na uwadze, że HSV-1 może być bardzo niebezpieczny dla niemowlęcia już po urodzeniu.
Ogromne zagrożenie dla dziecka i przebiegu ciąży stanowi natomiast opryszczka narządów płciowych. HSV-2 może być bowiem źródłem zakażenia dla płodu rozwijającego się w macicy. Niesie to ze sobą bardzo poważne konsekwencje, takie jak wodogłowie, małogłowie czy inne wady układu nerwowego. Wirus może spowodować także poronienie lub być przyczyną przedwczesnego porodu.
Jak dziecko może zarazić się opryszczką?
Opryszczka na ustach w ciąży zwykle nie jest groźna dla dziecka rozwijającego się w macicy. Wyjątek stanowi – jak już powyżej wspomniano – pierwotne zakażenie wirusem, które bywa niekiedy przyczyną zakażenia wewnątrzmacicznego. Bezpośrednim zagrożeniem dla maluszka może być natomiast HSV-1 po porodzie.
Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że noworodek zarazi się chorobą od matki. To naturalne, że oboje pozostają w bardzo bliskim kontakcie, co niestety sprzyja zakażeniu – wirus przenosi się przez dotyk, pocałunek i styczność z osobą chorą czy powierzchnią, na której się znajduje. Skutki mogą być tragiczne. To poważne wady rozwojowe, niewydolność oddechowa, zapalenie płuc, a nawet śmierć.
Pod tym względem bardziej niebezpieczna jest jednak opryszczka w ciąży wywołana przez HSV-2, zlokalizowana w narządach płciowych. W tym przypadku bardzo często zakażenie następuje przy porodzie siłami natury. Podczas przechodzenia dziecka przez kanał rodny dochodzi do jego bezpośredniego kontaktu ze skórą objętą zmianami wirusowymi. HSV-2 jest groźny również podczas ciąży, ponieważ może dojść do zakażenia już w macicy.
Opryszczka w ciąży – jak leczyć?
Opryszczka w ciąży to przede wszystkim zawsze powód do konsultacji lekarskiej. Kobieta spodziewająca się dziecka powinna poinformować lekarza ginekologa prowadzącego ciążę o niepokojących objawach.
W przypadku zakażenia HSV-1 leczenie polega głównie na stosowaniu miejscowych preparatów przeciwwirusowych, takich jak maści, kremy czy żele. Na zimno w ciąży poleca się niekiedy również sposoby domowe. To zwykle przykładanie do chorobowo zmienionych miejsc naturalnych środków, np. cebuli, miodu, czosnku czy ziołowych naparów.
Jeśli zaś chodzi o opryszczkę genitalną, to konieczne jest podanie leków przeciwwirusowych, wydawanych z przepisu lekarza. Terapia powinna odbyć się jak najszybciej (!). Czasami konieczna jest również decyzja o przeprowadzeniu cięcia cesarskiego, zwłaszcza jeśli do zakażenia wirusem doszło pod koniec ciąży.
