Nauka zdalna staje się coraz bardziej popularna. Z tego względu coraz więcej osób zastanawia się, czy jest ona tak samo efektywna, jak ta stacjonarna. Warto poznać plusy i minusy nauki zdalnej, bo w ten sposób łatwiej dopasować idealny do własnych potrzeb model nauczania.
Spis treści
Nauka zdalna – co to takiego?
Wbrew pozorom nie wszyscy wiedzą czym jest i na czym polega nauka zdalna. Najprościej rzecz ujmując, jest to jedna z form nauki na odległość. Do jej prowadzenia niezbędny jest dostęp do Internetu i do dedykowanych do tego celu narzędzi – np. specjalnej platformy i różnego rodzaju komunikatorów. Charakterystyczne dla niej jest to, że występuje w wielu wariantach. Inaczej jest prowadzona w szkołach i na uczelniach wyższych niż np. podczas korepetycji albo różnego rodzaju kursów doszkalających. W przypadku edukacji szkolnej wymagane jest respektowanie zasad ustalonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
W placówkach, które nie podlegają tego rodzaju systemowej kontroli, możliwa jest większa swoboda – i w zakresie opracowywania programów nauczania, i ich późniejszego realizowania. Oczywiście nie jest to idealna forma nauczania. Teraz coraz częściej w różnego rodzaju opracowaniach eksponuje się wady i zalety nauki zdalnej, ale o tym za chwilę.
Nauka zdalna – wady i zalety
Plusy i minusy nauki zdalnej często mają charakter subiektywny. Często się zdarza, że jedna i ta sama cecha tej formy nauczania, przez jednych jest postrzegana jako korzystna, a przez innych jako problematyczna (negatywna).
Najważniejsze zalety nauki zdalnej
- możliwość używania wielu różnych urządzeń – teraz nie trzeba mieć komputera, żeby uczyć się zdalnie; wystarczy zaopatrzyć się np. w tablet albo w telefon komórkowy,
- wygoda oraz oszczędność czasu – nie trzeba tracić czasu na dojazdy i z tego względu można się więcej nauczyć, rano dłużej pospać, a po zakończonej nauce szybko zająć się czymś innym,
- niwelowanie wykluczenia społecznego – dawniej dzieci i dorośli mieszkający daleko od dużych miast mieli ograniczone możliwości w obszarze edukacji; tak samo było z osobami z niepełnosprawnościami; teraz takie bariery nie mają żadnego znaczenia,
- ułatwiony dostęp do różnego rodzaju materiałów do nauki – dzięki nauce zdalnej nie trzeba inwestować w zakup nowych podręczników ani wypożyczać ich bibliotekach,
- możliwość łatwiejszego i atrakcyjniejszego utrwalania wcześniej zdobytych wiadomości – wielokrotne wykonywanie tych samych testów przekłada się na usystematyzowanie wcześniej opanowanego materiału,
- atrakcyjna szata graficzna i forma przekazywanych wiadomości.
Podstawowe wady nauki zdalnej
- izolacja – nauka zdalna ogranicza możliwość nawiązywania nowych znajomości i kontaktów z innymi ludźmi, a przecież żaden komunikator nie zastąpi człowieka,
- konieczność samodyscypliny – w klasie, czy też w grupie z innymi (fizycznie obecnymi) kursantami, znacznie łatwiej się zdyscyplinować; będąc we własnym domu, nie jest łatwo się zmobilizować do nauki,
- brak możliwości odbycia zajęć praktycznych – na zajęciach w formie zdalnej nie można niczego osobiście (fizycznie) doświadczyć – można co najwyżej o tym poczytać, porozmawiać albo zobaczyć wcześniej nagrane materiały,
- utrudnienia o charakterze technicznym – ograniczenia w dostawach prądu, słaby Internet i zawodność użytkowanych urządzeń (które mogą się zepsuć w każdej chwili) przekładają się na problemy z terminowym zaliczeniem danej lekcji, czy też kursu,
- koszty – nie wszystkie zajęcia online są tanie; czasem wymagane jest szybsze (droższe) łącze internetowe, a innym razem nieodzowne są płatne materiały.
Wady i zalety nauki zdalnej często się równoważą. Z tego względu wiele osób wychodzi z założenia, że powinno się łączyć naukę stacjonarną z tą na odległość (online).
Nauka zdalna – czy wyprze tę stacjonarną?
Na razie nauka zdalna postrzegana jest jako rodzaj uzupełnienia dla tej stacjonarnej. Tak to wygląda i na uczelniach wyższych, i w przypadku różnego rodzaju internetowych kursów. W szkołach nauka zdalna obowiązywała w dobie pandemii koronawirusa. Wtedy w skali ogólnopolskiej ją przetestowano. Czy zdała egzamin? W tej materii zdania są podzielone, bo plusy i minusy nauki zdalnej różnie są waloryzowane przez poszczególne osoby. Przeważnie to ludzie młodzi są jej entuzjastami, a ci starsi, postrzegają ją ze znacznie większą rezerwą.
Obecnie można tylko przypuszczać, że nauka zapośredniczona nadal będzie rosła w siłę. Widać to na przykładzie podręczników dla dzieci, które coraz częściej są udostępnianie i w wersji papierowej, i tej elektronicznej. Z tego względu można zakładać, że za jakiś czas to nauka w stacjonarnej szkole, czy też na uczelni będzie pewnego rodzaju uzupełnieniem. Wówczas bilans wad i zalet nauki zdalnej będzie nieco inny, niż to ma miejsce teraz.
Różne perspektywy i pomysły na udzielenie wsparcia dzieciom
Czy tego chcemy, czy nie, nauka zdalna coraz częściej zastępuje tę tradycyjną (stacjonarną). Wielu, zwłaszcza młodych nauczycieli, w taki sposób prezentuje zestawienie plusów i minusów nauki zdalnej, żeby ostateczny rozrachunek potwierdzał przewagę jej mocnych stron. Oni uważają, że to dobry sposób na to, żeby dzieci zachęcić do nauki (np. poprzez elektroniczne gry i zabawy).
A co z rodzicami, jak oni mogą pomóc swoim dzieciom, żeby nauka zdalna ich pociechom przychodziła łatwo? Z pewnością przyda się odpowiednie miejsce do nauki oraz dobrane do wieku dziecka (elektroniczne) przybory. Równie ważne jest to, żeby służyć dziecku pomocą i radą zawsze wtedy, gdy będzie tego potrzebowało.
Być może osobiste zaangażowanie się w ten rodzaj nauczania z czasem doprowadzi do tego, że każdy rodzic, zamiast czytać gotowe ustalenia innych, sam wyrobi swoją własną opinię na temat wad i zalet nauki zdalnej.
