Nauczanie religii w szkole publicznej może odbywać się na życzenie rodziców. Na pytanie, od kiedy jest religia w szkole, od której klasy, nie ma konkretnej odpowiedzi. Może odbywać się w szkole, jeśli zgłosi się co najmniej siedmiu uczniów. Jeśli jest ich mniej, lekcje religii organizuje się w grupie międzyoddziałowej i międzyklasowej.
Spis treści
Religia w szkole – obowiązkowa nauka
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobów organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach lekcję religii organizuje się na życzenie rodziców. Dotyczy to szkół podstawowych. W szkołach ponadpodstawowych mogą o tym decydować również sami uczniowie.
Obowiązek uczęszczania na religię w szkole publicznej nie istnieje, niemniej gdy rodzice lub uczeń stwierdzą, że nie chcą odbywać tych lekcji, wówczas powinni złożyć stosowne pisemne oświadczenie. W szkole podstawowej składają je rodzice, a w szkole ponadpodstawowej rodzice lub sami uczniowie. Obowiązek składania takiego oświadczenia został wprowadzony z dniem 1 września 2014 roku.
Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego może być przedmiotem nauczania w szkole, co dopuszcza Konstytucja RP. Również w Konkordacie między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 roku zapisano, że „państwo, uznając prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci oraz zasadę tolerancji, gwarantuje, że między innymi szkoły podstawowe i ponadpodstawowe organizują zgodnie z wolą zainteresowanych naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych”.
A zatem religię w szkołach można wprowadzać, jeśli taką wolę zadeklarują rodzice w szkole podstawowej albo sami uczniowie w szkole ponadpodstawowej (lub ich rodzice). Po złożeniu oświadczenia religia w szkole dla tych uczniów staje się obowiązkowa.
Od kiedy jest religia w szkole?
Religia w szkole w Polsce w XX wieku nie zawsze była obecna. Od kiedy zatem jest religia w szkole? Powróciła dopiero po kilku dziesięcioleciach w 1990 roku. W sierpniu tego roku rząd Tadeusza Mazowieckiego postanowił, że lekcje religii będą wprowadzone w szkołach od nowego roku szkolnego (instrukcja Ministra Edukacji z 30 sierpnia 1990 roku).
Jedną z pierwszych ustaw regulujących kwestie prawne związane z systemem edukacji w szkołach publicznych była Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. Do dziś pozostaje ona obowiązująca, a ostatnie zmiany wprowadzono 27 maja 2022 roku.
Krótki rys historyczny nauczania religii w szkołach
Religię w szkołach była już nauczana po I wojnie światowej. W odrodzonej Polsce została wprowadzona do szkół Konstytucją z dnia 17 marca 1921 roku. Poprzedziły ją trzy etapy. Pierwszy etap przypadł na lata 1916-1918, drugi na 1918-1919. Następny etap wiąże się bezpośrednio z uchwaleniem konstytucji marcowej. W II Rzeczypospolitej obowiązkowa religia w szkole była jeszcze przedmiotem Konkordatu z 1925 roku.
Po II wojnie światowej władze Polski wypowiedziały Konkordat, ale lekcje religii w szkołach były prowadzone nadal. Gwarantowała to konstytucja marcowa, którą uważano za obowiązującą (odrzucono konstytucję kwietniową z 1935 roku). Od 1949 roku systemowo usuwano religię ze szkół, by w 1961 roku całkowicie wyłączyć ją z państwowego systemu oświaty. Od tej pory lekcje religii były prowadzone przez księży i katechetów przy parafiach.
Lekcje religii wprowadzono do szkoły publicznej ponownie w 1990 roku. Prawo organizacji zajęć katechetycznych gwarantuje dziś Konstytucja z 1997 roku, w której zapisano: „Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób”.
Religia w szkole w Polsce jest przedmiotem dobrowolnym, a nie obowiązkowym. Jednak dla osób wierzących znajomość prawd wyznawanej religii pozwala uzasadnić swoją wiarę i oprzeć ją na wiedzy, a tym samym ugruntować swoją tożsamość w naznaczonym pluralizmem religijnym świecie.
Obecnie, zamiast religii można wybrać edukację etyki. Dzieci przyswajają na niej fundamentalne zasady moralne, wiedzę o własnych emocjach czy odczuciach. Dowiadują się, że zachowania takie jak dokuczanie w szkole innym czy brak szacunku do rodziców lub pedagogów są po prostu niewłaściwe.
