Rumień zakaźny w ciąży może być bardzo niebezpieczny dla rozwijającego się płodu. Szczególnie groźny jest przy tym w pierwszym i drugim trymestrze. Ale jakie dokładnie powikłania może wywołać? Czym się objawia? W jaki sposób dochodzi do zarażenia? Czy rumień zakaźny w ciąży można leczyć? Poniżej rozwiewamy wszelkie wątpliwości.
Spis treści
Rumień zakaźny – co to za choroba?
Rumień zakaźny to choroba wirusowa, którą wywołuje parwowirus B19. Okres jego wylęgania wynosi 4-14 dni. Oznacza to, że pierwsze objawy choroby pojawiają się zwykle dopiero po około dwóch tygodniach. Do zarażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową, czyli w wyniku kontaktu z osobą chorą. W pewnych okolicznościach wirus może przenosić się za pośrednictwem krwi (np. podczas transfuzji), a także przez łożysko w przypadku kobiet w ciąży.
Zasadniczo jest to choroba zakaźna charakterystyczna dla wieku dziecięcego. U dorosłych występuje znacznie rzadziej niż u małoletnich. Zdecydowanie najczęściej dotyka więc przedszkolaki oraz dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Warto przy tym wiedzieć, że największe prawdopodobieństwo zarażenia rumieniem zakaźnym ma miejsce jeszcze przed wystąpieniem wysypki. Po jej pojawieniu się chore dziecko praktycznie nie jest już w stanie nikogo zarazić.
Objawy rumienia zakaźnego
Najbardziej charakterystyczny objaw rumienia zakaźnego u dzieci to czerwona wysypka pojawiająca na twarzy. Rumień przypomina kształtem motyla – rozprzestrzeniony jest na policzkach i ma mocno czerwony kolor. Z czasem przenosi się na tułów. Choroba przebiega zwykle dosyć łagodnie. Przed wystąpieniem wysypki obserwuje się często niewielką gorączkę, a także objawy typowe dla przeziębienia. To zazwyczaj katar, kaszel, ból gardła itp.
Co ciekawe, u dorosłych infekcja ma najczęściej przebieg bezobjawowy. Oznacza to, że zwykle nie występują u nich żadne symptomy świadczące o zakażeniu. Tym samym osoba chora pozostaje jego nieświadoma. W wieku dorosłym bardzo rzadko pojawia się bowiem wysypka. Niekiedy może wystąpić zapalenie stawów dłoni, nadgarstków lub kolan, któremu towarzyszy ostry ból. Takie objawy rumienia zakaźnego ustępują jednak zwykle samoistnie, nie pozostawiając żadnych trwałych śladów.
Rumień zakaźny w ciąży
Zasadniczo rumień zakaźny nie jest szczególnie groźny dla osób dorosłych. Jak też wspomniano już powyżej, choroba ma zwykle przebieg bezobjawowy. Pewien wyjątek pod tym względem stanowią kobiety ciężarne.
Kłopot bowiem w tym, że wirus odpowiadający za rumień zakaźny w ciąży może przenikać przez łożysko. Tym samym może zagrażać nienarodzonemu jeszcze dziecku. Skutki zarażenia wewnątrzmacicznego bywają przy tym tragiczne.
W skrajnych przypadkach może dojść do poronienia lub śmierci dziecka. Rumień zakaźny odpowiada niekiedy też za powstanie poważnych wad rozwojowych. Może prowadzić do niedokrwistości płodu, a tym samym do jego uogólnionego obrzęku.
Dobra wiadomość jest z kolei taka, że nawet potwierdzone zarażenie u matki nie jest równoznaczne z przeniesieniem wirusa na płód. Dzieje się tak w 25% przypadków. Trudno jednak jednoznacznie określić, czy to dużo, czy mało. Pewne jest natomiast, że jeśli kobieta ma choć cień podejrzenia choroby, powinna niezwłocznie udać się na konsultację do swojego lekarza.
Jak leczyć rumień zakaźny w ciąży?
Rumień zakaźny w ciąży – jak już wskazano powyżej – może być bardzo groźny dla rozwijającego się w brzuchu dziecka. Jeżeli więc kobieta oczekująca maleństwa przypuszcza, że mogło dojść u niej do zarażenia, powinna natychmiast poradzić się lekarza. Konsultacja u specjalisty jest konieczna nawet, jeśli na pierwszy rzut oka nie dzieje się nic niepokojącego. Objawy rumienia zakaźnego u dorosłych zwykle przecież w ogóle nie występują. Warto też wiedzieć, że nie istnieje też jako takie lekarstwo na rumień ani szczepionka przeciwko wirusowi, który go wywołuje.
W przypadku podejrzenia choroby wskazane jest regularne wykonywanie badania USG. Jest to niezbędne, aby śledzić rozwój dziecka oraz przebieg ciąży. Monitoruje się przede wszystkim przepływy w środkowej tętnicy mózgu, co pozwala wykryć ewentualną niedokrwistość u dziecka.
Kobiecie w ciąży zaleca się też przeprowadzenie badania na obecność przeciwciał w kierunku parwowirusa. Umożliwia to bowiem stwierdzenie, czy ciężarna przeszła w przeszłości infekcję.
Jeśli rumień zakaźny w ciąży spowoduje u dziecka niedokrwistość oraz obrzęk, konieczne jest leczenie wewnątrzmaciczne. Polega ono na wykonaniu transfuzji krwi u płodu. Zabieg odbywa się zawsze w specjalistycznym ośrodku pod okiem wykwalifikowanej kadry profesjonalistów.
Na koniec jeszcze jedna pokrzepiająca informacja. Bardzo pocieszający jest bowiem fakt, że rumień zakaźny wykryty odpowiednio wcześnie pozwala na niezwłoczne zastosowanie właściwych w takich sytuacjach środków. Wdrożone leczenie daje zaś zwykle pożądane rezultaty i umożliwia właściwy rozwój maluszka oraz prawidłowy przebieg ciąży.
