Kiedy partnerzy w związku przestają się dogadywać, może pojawić się pytanie, czy matka ma prawo wiedzieć, gdzie ojciec zabiera dziecko? Dylemat ten zwykle dotyczy par po rozwodzie, kiedy syn lub córka widuje jednego z rodziców na zasadach określonych w toku postępowania sądowego.
Spis treści
Dziecko jako ofiara konfliktu rodziców
W Polsce co roku rozwodzi się kilkadziesiąt tysięcy par małżeńskich. W wielu przypadkach elementami rozwodowej układanki są nie tylko mąż i żona, ale także ich dzieci. Niestety często zdarza się, że najmłodsi cierpią zarówno podczas konfliktu poprzedzającego rozstanie, jak i po tym, gdy sąd orzeknie rozpad małżeństwa.
Niektóre pary potrafią pokojowo ustalić, a następnie respektować zasady regulujące relacje z dziećmi w nowych, porozwodowych realiach. Często jednak zdarza się, że mieszkanie osobno rodzi różne trudności i konfliktowa sytuacja, w którą uwikłane są dzieci, trwa nadal.
Jeśli sąd zdecyduje, że dziecko pozostaje przy matce, ojciec ma zwykle prawo widywać się z nim na określonych zasadach. Kontakty z tatą często obejmują opuszczanie miejsca zamieszkania przez dziecko. Czy matka ma prawo wiedzieć, gdzie ojciec zabiera dziecko w czasie takich widzeń? Tak, jednak nie zawsze prawo to jest respektowane.
Czy matka ma prawo wiedzieć, gdzie ojciec zabiera dziecko? Sprawa tylko pozornie jest prosta
W poprawnie funkcjonującej rodzinie jest oczywiste, że rodzice komunikują się między sobą i płynnie przekazują informacje o tym, gdzie znajdują się ich dzieci. Nawet jeśli przebywa się osobno, to każdy wie, gdzie znajduje się w danej chwili syn lub córka.
W przypadku rodzin po rozwodzie nie jest to już takie oczywiste. Bywa, że skonfliktowani rodzice nie potrafią porzucić negatywnych uczuć nawet po rozstaniu, a komunikacja pomiędzy nimi nie przebiega sprawnie. Mimo odczuwania trudnych emocji informowanie drugiego rodzica o tym, gdzie przebywa dziecko, pozostaje obowiązkiem byłych małżonków.
Obowiązek to jedno, a prawdziwe życie – drugie. Dlatego niestety często zdarza się, że rodzice nie informują byłego partnera o tym, gdzie zabierają potomstwo podczas widzeń. Kiedy ojciec wyjeżdża z dzieckiem na dalszą wycieczkę, nie informując matki o tym, gdzie będą przebywali, kobieta może czuć silny niepokój. Nie ma więc nic dziwnego w tym, że będzie domagała się informacji. W odwrotną stronę działa to dokładnie tak samo. Jeśli dzieci przebywają przy matce, ojciec ma prawo wiedzieć, gdzie zabiera ona ich wspólne potomstwo, gdy oddala się na dłużej z miejsca stałego pobytu, np. w czasie wakacji.
Po rozwodzie kwestie kontaktów z dziećmi powinny być jasno ustalone
W toku postępowania sądowego dotyczącego rozwodu określa się podstawowe kwestie dotyczące opieki nad dziećmi przez ojca i matkę. Władza rodzicielska może być np. przyznana jednemu z rodziców, a ograniczona drugiemu przez sąd. Bardzo ważną sprawą jest szczegółowe określenie zasad kontaktowania się z dzieckiem przez rodzica, który na co dzień nie mieszka razem z synem lub córką.
Kodeks art. 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego głosi, że:
„Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów”.
A także:
„Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej”
Oboje rodzice po rozwodzie mają więc prawo i obowiązek utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Prawo to może być szczegółowo regulowane przez orzeczenie sądu. Jeśli wyrok rozwodowy lub wyrok o uregulowaniu kontaktów zawiera informację, że ojciec ma prawo do przebywania z dzieckiem poza miejscem jego zamieszkania, to może zabierać syna lub córkę do swojego domu, a także na krótsze lub dłuższe wycieczki.
Czy matka ma prawo wiedzieć, gdzie ojciec zabiera dziecko w czasie tych widzeń? Zdecydowanie tak. Rodzice powinni się sprawnie komunikować i informować na bieżąco o tym, gdzie przebywają ich dzieci.
Jeśli sąd nie określił zasad, na których ojciec może widywać się z dzieckiem, oznacza to, że rodzice muszą samodzielnie dogadać się w tej sprawie. Powinni przy tym kierować się dobrem dziecka i brać pod uwagę jego życzenia – o ile jest to możliwe, czyli dziecko jest na tyle duże, by swobodnie komunikować swoją wolę. Jeśli rodzice stale kłócą się o to, jak mają wyglądać kontakty z dziećmi po rozwodzie, warto zwrócić się o uregulowanie tej kwestii przez sąd opiekuńczy.
Czy matka ma prawo wiedzieć, gdzie ojciec zabiera dziecko? Co może zrobić, jeśli nie uzyskuje informacji?
Konflikty między eksmałżonkami często bywają równie burzliwe, jak przed rozwodem, a nawet bardziej. W takim przypadku cierpią niestety także dzieci, które nierzadko słyszą, jak rodzice kłócą się o kwestie związane z opieką nad nimi. Czasami zdarza się, że niezgoda nasila się i jeden z rodziców celowo nie informuje drugiego o tym, gdzie zabiera dziecko. Co można wtedy zrobić?
Rozmowa
Zawsze warto próbować komunikować się pokojowo i wytłumaczyć byłemu partnerowi, że jego zachowanie jest problematyczne. Warto zapytać eksmęża, czy matka ma prawo wiedzieć, gdzie ojciec zabiera dziecko. Jeśli mężczyzna uświadomi sobie, że ten obowiązek ciąży zarówno na nim, jak i na jego byłej żonie w stosunku do niego, być może postanowi się do niego dostosować.
Pytanie o plany
Jeśli ojciec zabiera dziecko do siebie na weekendy lub wyjeżdża z nim na dłuższe wakacje, dobrze jest spytać go odpowiednio wcześniej, jakie ma plany. Wcześniejsze omawianie swoich zamierzeń daje poczucie bezpieczeństwa zarówno rodzicom, jak i dzieciom, które często przysłuchują się bacznie rozmowom dorosłych. Rozwód jest wstrząsającym doświadczeniem dla najmłodszych członków rodziny, warto więc przepracować swój żal i negatywne emocje, by nie krzywdzić nimi dzieci.
Telefon dla dziecka
Jeśli dziecko jest już na tyle duże, że może obsługiwać telefon, warto zaopatrzyć je w ten sprzęt. Wtedy można zawsze zadzwonić do dziecka i spytać je, gdzie aktualnie przebywa. W razie dalszych wątpliwości o miejsce pobytu dziecka można zainstalować w jego telefonie aplikację do śledzenia położenia urządzenia. O ile maluch będzie miał przy sobie telefon, matka będzie mogła zawsze upewnić się, gdzie aktualnie przebywa.
Rozwiązania sądowe
Jeśli rodzice mają duże trudności w dogadaniu się w kwestii widzeń z dziećmi po rozwodzie, mogą poprosić sąd o dalsze wsparcie i złożyć wniosek o uregulowanie kontaktów. Jeśli nie ma poważnych powodów, aby ograniczyć jednemu z rodziców możliwość kontaktowania się z dzieckiem, to na pewno sąd tego nie orzeknie. Może jednak pouczyć rodzica, który nie udziela informacji o miejscu przebywania dziecka podczas widzeń, o tym obowiązku.
Czasami zdarza się, że sąd orzeka czasowe ograniczenie lub wręcz zakaz kontaktów rodzica z dzieckiem. Muszą być ku temu poważne powody i w większości przypadków oboje rodzice zachowują prawo kontaktowania się z potomstwem. Widzenia z matką i ojcem są bowiem ważne nie tylko dla nich, ale także dla rozwoju dzieci.
Komunikacja w rodzinie nie jest najłatwiejszym zadaniem, szczególnie gdy pojawiają się konflikty, a małżeństwo się rozpada. Zawsze warto spojrzeć na sprawę z dystansem i spróbować dogadać się pokojowo, dla dobra dzieci. W przypadku, gdy jest to niemożliwe, można skorzystać z pomocy sądu opiekuńczego, a także wsparcia psychologa dziecięcego, jeśli zachodzi taka potrzeba.
