W Grecji panuje nietypowa tradycja, która nakazuje, by dzieci były nazywane imionami swoich dziadków. Polskie prawo umożliwia nazywanie córek i synów tak, jak spodoba się to ich rodzicom. Dlatego zdarza się, że sięgają oni także po greckie imiona żeńskie. Jak brzmią i co oznaczają?
Spis treści
Greckie imiona żeńskie dla kochających tradycję
Greckie imiona żeńskie kojarzą się z tradycją i dawnymi czasami. Każdy podręcznik historii i literatury mówi przecież o greckich bogach, starożytnych władcach, wojnach i bohaterach.
W Grecji obowiązuje nietypowa tradycja, która nakazuje nazywać dzieci po ich dziadkach. Jest takie powiedzenie: „mojego dziecka dziecko jest dwa razy moim dzieckiem”. Ukazuje to wyjątkowe znaczenie, jakie przypisuje się w tym kraju więzi dziadków z wnukami.
Przekazywanie imienia rodowego prowadzi często do problematycznych sytuacji, gdy wiele osób w rodzinie nosi to samo imię, a nawet takie samo imię i nazwisko. W przypadku chłopca używa się najczęściej imienia dziadka ze strony ojca. Dziewczynki także otrzymują imię po dziadku, w postaci żeńskiego odpowiednika, np. Nikolaos – Nikoleta, Aleksandros – Aleksandra czy Christos – Christina.
Kiedy analizuje się imiona greckie żeńskie i ich znaczenie, często można zauważyć powiązania z mitologią. Część imion noszonych współcześnie przez greckie, ale i polskie dziewczynki, oznacza boginie lub inne mitologiczne kobiece postacie.
Amaranta – niezapomniana i barwna
Amaranta to odpowiednik męskiego imienia Amarant lub Amarantus. Pochodzi od greckiego słowa αμαραντος (amarantos), co znaczy „niezatarty” lub „niewygasający”, a także oznacza kolor amarantowy (różowo-czerwono-fioletowy).
Imię to może kojarzyć się z amarantusem – rośliną z rodziny szarłatowatych. To jedna z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka w celach spożywczych. Nasiona amarantusa można kupić w polskich sklepach w postaci mąki lub ekspandowanych ziaren.
Berenika – niosąca zwycięstwo
Imię Berenika pochodzi od macedońskiej wymowy imienia Φερενίκη (φέρω, pherō – przynosić i νίκη, nikē – zwycięstwo). To właśnie z niego wywodzi się popularniejsza w naszym kraju „Weronika”.
Sławną posiadaczką tego imienia była Berenika II, żona egipskiego władcy Ptolemeusza III, który brał udział w licznych wojnach. Historia głosi, że kiedy król wyruszył na trzecią wojnę syryjską, Berenika przyrzekła poświęcić swoje piękne włosy bogini Afrodycie, jeśli Ptolemeusz wróci z wyprawy cało. Tak też się stało – królowa ścięła włosy i pozostawiła je w świątyni, jednak następnego dnia jej pukle zniknęły. Zagadkę rozwiązał nadworny astronom, który odkrył, że Afrodyta była tak zadowolona z podarunku, że umieściła królewskie włosy na niebie, w postaci gwiazd. Faktycznie, jeden z gwiazdozbiorów nieba północnego nosi nazwę Warkocza Bereniki.
W Polsce imię Berenika nigdy nie było zbyt popularne. W 2021 roku rodzice nazwali tak swoje córki tylko 15 razy.
Delfina – podwodna muza
Delfina to żeńska forma męskiego imienia Delfin. Imię to oznacza osobę pochodzącą z Delf lub wywodzi się od nazwy zwierzęcia.
Uważa się, że kobiety noszące to egzotyczne imię, to urodzone artystki lub muzy. Niezależne i uparte, śmiało sięgają po swoje cele.
Znaną posiadaczką tego imienia była Delfina Potocka, śpiewaczka i malarka, która żyła w XIX w. Potocka jest nazywana „muzą polskiego romantyzmu”, ponieważ inspirowała czołowych twórców tej epoki. Obracała się wśród takich artystów jak: Fryderyk Chopin, Zygmunt Krasiński, Juliusz Słowacki, Adam Mickiewicz i Cyprian Kamil Norwid.
W naszym kraju imię to nie jest popularne wśród rodziców i w 2021 roku nie nazwano tak ani jednej dziewczynki.
Eufemia – pomyślnie wróżąca
Imię Eufemia pochodzi z języka greckiego. Składa się z elementów εὐ-, czyli „dobry” i φήμη – „wróżba”. Oznacza więc „dobrze wróżącą”, „pomyślnie wróżącą” lub „przychylną”.
U nas jest to imię zupełnie zapomniane, choć niegdyś było używane przez wiele księżniczek piastowskich. W średniowieczu imię Eufemia często zdrabniano do: „Ofka”.
W religii chrześcijańskiej znana jest Święta Eufemia z Chalcedonu. Podczas panowania rzymskiego cesarza Dioklecjana, została uwięziona wraz z innymi chrześcijanami za odmowę złożenia ofiary Marsowi, bogu wojny. Po rozlicznych torturach święta została rzucona na pożarcie dzikim zwierzętom, jednak jej ciało za sprawą cudu pozostało nietknięte.
Filomena – droga przyjaciółka
Imię Filomena pochodzi z języka greckiego. Wywodzi się od słów φιλος – „drogi”, „miły”, „przyjaciel” i μενος – „męstwo”, „siła życiowa”.
W religii chrześcijańskiej obecna jest Św. Filomena, patronka m.in. szczęśliwych narodzin, matek i dzieci, ludzi interesu i w potrzebach finansowych, osób zdających egzaminy, szkół i konwentów, zakonników, misji, nawróceń oraz spokojnej i szczęśliwej śmierci.
Jeśli szukasz wyjątkowego imienia dla dziewczynki, to dobra propozycja. Zagraniczne, a szczególnie angielskie imiona żeńskie są w polskim społeczeństwie znane i używane. Filomena jednak pojawia się w Polsce bardzo rzadko. To jedna z perełek dla rodziców, którzy pragną w tym aspekcie oryginalności.
Gaja – Matka Ziemia
Imię Gaja pochodzi z języka greckiego i oznacza Ziemię. Jest tożsama z mitologiczną postacią bogini Gai, czyli Matki Ziemi. To także żeński odpowiednik łacińskiego imienia Gajusz, które ma niejasne pochodzenie. Wariacją imienia Gaja jest Kaja.
Bogini Gaja według mitologii greckiej wyłoniła się z Chaosu jako jedno z najstarszych bóstw. Jest uosobieniem płodności i macierzyństwa. To z niej zrodziły się góry, morza i rozmaite bóstwa. Synem Gai był m.in. Kronos, ojciec Zeusa.
Współcześnie imię Gaja jest obecne także w naszym kraju. Często nadają je swoim córkom rodzice, dla których ważna jest przyroda lub ekologia. W 2021 roku imię Gaja otrzymało w Polsce prawie 750 dziewczynek.
Helena – blask księżyca
Imię Helena wywodzi się od greckiego słowa Ἑλένηăņ oznaczającego „blask księżyca”.
Najsławniejszą postacią noszącą to imię była Helena Trojańska, bohaterka „Iliady” Homera, mitologiczna królowa Sparty. Helena była najpiękniejszą kobietą swoich czasów – o jej rękę starało się wielu zalotników. Ostatecznie wybrała Menelaosa. Według dzieł Homera Helena była odpowiedzialna za wojnę trojańską. Z jednej strony postać ta jest symbolem piękna i kobiecości, z drugiej zaś nosi w sobie niezbyt pochlebne cechy, takie jak: kokieteria, próżność i nieczułość.
Słynne współczesne posiadaczki tego imienia to m.in.: aktorki Helena Bonham Carter, Helen Mirren i Helen Hunt czy czeska piosenkarka Helena Vondráčková.
W Polsce Helena to jedno z greckich imion żeńskich, które przeżywają obecnie rozkwit popularności wśród rodziców małych dziewczynek. W 2021 roku nazwano tym imieniem niemal 2700 dzieci.
Hermiona – mitologiczna bohaterka
Pochodzi z języka greckiego i wywodzi się od imienia boga Hermesa. Hermiona jest postacią z mitologii greckiej, córką Heleny Trojańskiej i Menelaosa. Historia mitologicznej Hermiony obfituje w nieszczęśliwą miłość, zabójstwa i porwania.
Współcześnie imię to rozsławiła J.K. Rowling w cyklu książek o Harrym Potterze. Postać o imieniu Hermiona występuje także w „Zimowej opowieści” Williama Szekspira oraz w operze Rossiniego „Ermione”.
W 1872 roku amerykański astronom James Watson odkrył asteroidę, którą nazwał imieniem mitologicznej Hermiony.
Ifigenia – dobrze urodzona
Ifigenia pochodzi od greckich słów: ιφιος (ifios) – „silny, mocny” i γενης (genes) – „narodzony”.
Podobnie jak Hermiona i Gaja, to postać miologiczna – była córką króla Agamemnona i Klitajmestry. Jak to bywa w mitologii, jej historia była burzliwa. Własny ojciec miał złożyć Ifigenię w ofierze bogini Artemidzie. Ta jednak zdecydowała inaczej – zstąpiła z niebios, przynosząc ze sobą łanię, którą nakazała poświęcić zamiast królewskiej córki. Ifigenia przeżyła i została kapłanką Artemidy.
W religii chrześcijańskiej istnieje postać św. Ifigenii od św. Mateusza. Kobieta, która tak się nazywała, żyła w czasach rewolucji francuskiej i należała do zakonu sióstr sakramentek. Odmówiła porzucenia stanu zakonnego, po czym została aresztowana i ścięta na gilotynie.
Choć Ifigenia brzmi dźwięcznie i interesująco, polscy rodzice zupełnie po nie nie sięgają podczas nazywania swych córeczek. To kolejna okazja na całkowicie nieznane imię dla dziewczynki.
Narcyza – odurzająca piękność
To piękne imię pochodzi z języka greckiego i jest żeńskim odpowiednikiem imienia Narcyz, które z kolei wywodzi się od słowa narkáō – „odurzający, znieczulający”. W mitologii greckiej Narcyz był młodzieńcem, który tak bardzo zakochał się we własnym odbiciu, że umarł, wpatrując się nie.
Najsławniejszą posiadaczką tego imienia była Narcyza Żmichowska, która żyła w XIX w. Żmichowska była powieściopisarką i poetką. Nosiła pseudonim „Gabryella” a jej najsłynniejszą powieścią jest „Poganka”. Narcyza Żmichowska jest uważana za jedną z prekursorek feminizmu w Polsce.
Dziś jednak niemal nikt nie nazywa tak córek w naszym kraju.
Rea – mitologiczna bogini
Rea, inaczej Reja, to postać wywodząca się z greckiej mitologii. Imię to nosiła jedna z tytanid, bogini płodności. Była córką Nieba i Ziemi, czyli Uranosa i Gai.
W mitologii rzymskiej natomiast występuje Rea Sylwia, która była kapłanką wiecznego ognia. To właśnie w wyniku jej związku z bogiem wojny, Marsem, narodzili się założyciele Rzymu – Romulus i Remus.
Rea to jedno z tych greckich imion żeńskich, które zupełnie nie są używane w Polsce. Choć brzmi nieco jak niebinarne imiona, używane jest dla dziewczynek.
Sybilla – wieszczka
Za sprawą mitologii greckiej Sybilla oznacza wieszczkę przepowiadającą przyszłość.
Na przestrzeni dziejów imię Sybilla nosiły królowe i księżniczki, także polskie. Obecnie w naszym kraju imię to występuje bardzo rzadko. W 2021 roku polscy rodzice nazwali Sybillą tylko dwie dziewczynki.
Inne używane odmiany to Sybila, Sibel, Sybilia, Sybille, Sibella i Sibilia.
Na uwagę zasługuje Sybilla Masters, która uznawana jest za pierwszą amerykańską wynalazczynię. Opatentowała urządzenie do oczyszczania i mielenia ziaren kukurydzy, wymyśliła także metodę pozwalającą na wyrabianie kapeluszy z włókiem palmy.
Tekla – sławiąca Boga
Tekla wywodzi się z greckiego i oznacza „sławiącą Boga”.
Choć obecnie niemal całkowicie zapomniane w naszym kraju, imię to było niegdyś dość popularne. Na przestrzeni dziejów nosiło je wiele sławnych Polek, w tym Tekla Justyna Chopin, matka Fryderyka Chopina oraz Tekla Biesiekierska – żyjąca w XIX w. powieściopisarka i pisarka literatury młodzieżowej.
Kolejne posiadaczki tego nietypowego imienia to Tekla Ratomska, matka Tadeusza Kościuszki oraz Tekla Teresa Łubieńska, polska dramatopisarka, poetka i tłumaczka żyjąca na przełomie XVIII i XIX w.
Na uwagę zasługuje również Tekla Bądarzewska-Baranowska – dziewiętnastowieczna polska pianistka, kompozytorka salonowych utworów fortepianowych, w tym „Modlitwy dziewicy”, która zyskała światową sławę.
Najbardziej rozpoznawalną Teklą pozostaje jednak postać fikcyjna – pajęczyca z serialu animowanego dla dzieci „Pszczółka Maja”.
Teodora – dar od Boga
Ten żeński odpowiednik imienia Teodor oznacza z greckiego „dar od Boga”. To samo znaczenie posiada imię Dorota, które składa się z takich samych lingwistycznych części składowych, tyle że w odwrotnej kolejności.
Imię Teodora nosiły w dawnych czasach żony i córki cesarzy. Obecnie w Polsce rodzice praktycznie po nie nie sięgają.
Zofia – mądrość
Imię Zofia pochodzi od greckiego słowa σοφία, sophia, oznaczającego „mądrość”.
Jest numerem jeden w polskim rankingu popularności imion dla dziewczynek w 2022 roku. Tym samym zdeklasowała ubiegłoroczną liderkę, którą była Zuzanna (obecnie imię to zajmuje drugie miejsce na liście najpopularniejszych imion żeńskich).
Zofia jest imieniem znanym w wielu krajach świata. Występuje m.in. w takich formach jak: Sophie, Sophia, Sofia, Sofie, Sofija czy Zofija.
W Polsce imię Zofia nosiło na przestrzeni dziejów wiele znanych kobiet – aktorek, pisarek, poetek, malarek, naukowczyń, sportsmenek, a także działaczek społecznych i politycznych. Wśród nich można wymienić np.: Zofię Czerwińską, Zofię Gładyszewską, Zofię Klepacką, Zofię Kossak, Zofię Nałkowską czy Zofię Stryjeńską.
Starożytne greckie imiona żeńskie
Większość greckich imion żeńskich ma swoje językowe korzenie w starożytności. Nie bez powodu sporą część podręczników do historii i literatury zajmuje grecka mitologia, której elementy trwale przeniknęły kulturę innych europejskich krajów, w tym Polski.
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że popularne w naszym kraju imiona, takie jak Helena, Dorota, Irena, Jolanta czy Weronika, tak naprawdę nie są polskie, lecz pochodzą z gorącej Grecji.
Greckie imiona żeńskie bogów
Wiele greckich imion żeńskich to po prostu imiona noszone przez mitologiczne boginie, jak np. Afrodyta czy Gaja. Inne oznaczają „należącą do” boga lub bogini, np.: Artemia to „należąca do Artemidy”, Demetria – „należąca do Demeter”, Atenaida – „przynależna do Ateny” czy Apolonia – „należąca do Apolla”.
Żeńskie imiona pochodzące od greckich bogów rozprzestrzeniły się na wielu kontynentach i weszły do kanonu imion w wielu krajach na całym świecie.
Kultura Grecji przenika Europę nie tylko za pomocą imion
Kultura starożytnej Grecji jest obecna we współczesnej Europie nie tylko w imionach, które funkcjonują często w formie niezmienionej od wieków. Cywilizacji greckiej sprzed stuleci zawdzięczamy m.in. demokrację, filozofię, teatr, igrzyska sportowe oraz klasyczne nurty architektoniczne.
Wątki mitologiczne obecne są w dziełach wielu europejskich twórców, zarówno tych historycznych, jak i współczesnych. Odniesienia do mitologii znajdują się w malarstwie, literaturze oraz muzyce. Nie ma w tym nic dziwnego – bogactwo postaci i ich niesamowita symbolika od zawsze inspirowała artystów.
Zamiłowanie Greków do biesiadowania i wspólnego celebrowania posiłków jest znane na całym świecie. Elementy greckiej kuchni są obecne także w naszym kraju – Polacy chętnie kupują świetną oliwę, sery, wino i oliwki.
Elementy tradycyjnej muzyki i tańców pochodzących z Grecji można znaleźć na każdym polskim weselu w postaci znanej i lubianej Zorby (która oryginalnie nosi nazwę Sirtaki lub Syrtaki).
Grecy uważani są za ciepły i otwarty naród przywiązany do tradycji oraz wysoko ceniący rodzinne wartości. To sprawia, że wiele łączy przedstawicieli tej narodowości z Polakami, dla których przywiązanie do korzeni i rodzina także są bardzo ważne.
