Jaki jest najlepszy wiek na dziecko? Badania mówią, że dla kobiety jest to pomiędzy 20. a 30. rokiem życia. W tym okresie łatwiej jest zajść w ciążę i ją utrzymać. Ciąża w wieku nastoletnim oraz po 30. roku życia może być obarczona większymi lub mniejszymi komplikacjami. Niemniej wiele zależy również od otoczenia społecznego ciężarnej i wsparcia, jakie otrzymuje. Coraz częściej w Polsce obserwuje się ciąże nawet po 35. roku życia, które nie są obarczone żadnymi wadami.
Spis treści
Uwarunkowania biologiczne ciąży
Główną cechą określającą płodność w życiu kobiety są zmiany prawdopodobieństwa zapłodnienia. Nie mają one charakteru liniowego, gdyż maksimum potencjału płodowego, który przypada na mniej więcej 20-22 rok życia, obniża się aż do czasu, w którym zachodzi menopauza. Zgodnie z modelem teoretycznym w wieku około 28 lat płodność kobiety stanowi około 80% wartości maksymalnej, w wieku 35 jest to około 60%. Ma to związek głównie z wpływem starzenia się organizmu na produkcję komórek jajowych.
Co więcej, spośród czynników, które mają wpływ na ciążę w aspekcie biologicznym wymienia się, między innymi przebyte lub istniejące choroby ogólnoustrojowe, wady genetyczne i wrodzone (których jest się świadomym), cukrzycę, nadciśnienie, choroby układowe i autoimmunologiczne. Są to tylko niektóre najważniejsze aspekty, które mają wpływ przed zajściem w ciążę.
W okresie ciąży do tych czynników zalicza się również przybór masy ciała, niedokrwistość, zakażenia wirusem różyczki, konflikt serologiczny, zapalenie nerek, zagrażający poród przedwczesny i inne związane z organami płciowymi czy położeniem dziecka w łonie matki.
Należy jednak podkreślić, że ciąża jest naturalnym stanem fizjologicznym kobiety, i jeśli nie dochodzi do poważnych komplikacji genetycznych lub rozwojowych albo pochodzących ze środowiska zewnętrznego, typu urazy i wypadki, nie wprowadza ona radykalnych zmian w funkcjonowaniu kobiety ciężarnej.
A w zasadzie co robi dziecko w brzuchu mamy podczas stanu błogosławionego? Przeczytaj więcej na ten temat w proponowanym artykule.
Najlepszy wiek na dziecko
Zanim jednak dojdzie do zapłodnienia, wiele par zadaje sobie pytanie, jaki jest najlepszy wiek na dziecko? Z fizjologicznego punktu widzenia szczyt płodności przypada na wspomniany już wiek 22-23 lata. Należy jednak uwzględnić jeszcze czynniki psychologiczne, środowiskowe, a nawet kulturowe.
W piśmiennictwie zauważa się, że dziewczęta w wieku nastoletnim, czyli do 19. roku życia, niekiedy mogą ukrywać swoją ciążę i nie mają wysokiej świadomości konieczności opieki przedporodowej. Dodatkowo nie akceptując swojego stanu z powodów rodzinnych lub ekonomicznych oraz czując się samotnie, mogą odraczać pierwszą wizytę u lekarza. Przekłada się to na wzrost czynników ryzyka, jak poronienie (które zwykle jest najwyższe w pierwszych tygodniach ciąży), poród przedwczesny czy zakażenia, które nie pozostają bez wpływu na płód.
Choć opieka przedporodowa i okołoporodowa w Polsce jest w porównaniu ze średnią europejską bardzo dobra (mniejszy czynnik umieralności), to trzeba dopowiedzieć, że wciąż zdarzają się przypadki samotnych, nastoletnich matek, które często nie są przygotowane do nowej roli i wymagają kompleksowej opieki.
Z drugiej strony podkreśla się, że ciąża po 35. roku życia (zwłaszcza pierwsza) również może być bardziej obarczona różnymi komplikacjami niż ciąża do 30. roku życia. Badania pokazują, że na przykład ryzyko poronienia w wieku 40 lat jest dwukrotnie wyższe niż w przypadku kobiety w wieku lat 20.
Innym wskaźnikiem pokazującym, w jakim wieku kobieta ma największe szanse na zajście w ciążę i donoszenia jej do szczęśliwego rozwiązania, są parametry niepłodności. W wieku 19-26 lat odsetek niepłodności w populacji kobiet może wynieść 8%, w wieku 27-34 lata: 13-14%, a kobiet w wieku 35-39 lat: 18%. Ryzyko niepłodności w ciągu 20 lat (od 19. do 39. roku życia) wzrasta więc ponad dwukrotnie.
Natomiast nie ma dowodów wskazujących na obniżenie zdolności prokreacyjnych w przypadku coraz starszych mężczyzn. Wiek na przykład po 35. roku życia dla mężczyzny nie ma więc takiego znaczenia, jak dla kobiety.
Najlepszy wiek na pierwsze dziecko
Najlepszy wiek na pierwsze dziecko przypada na 20-30 rok życia kobiety. Biologia rozrodu jest jednak silnie uzależniona od statusu kobiety, warunków życia, dostępności opieki medycznej i sytuacji partnera. Wpływ na płód może mieć nawet nie do końca uświadamiany stres, który kobieta przeżywa w związku z jakąś sytuacją.
Pierwsze dziecko jest zawsze dużym przeżyciem, bowiem kobieta po raz pierwszy wchodzi w rolę matki i wszystkie towarzyszące temu objawy mogą budzić jej niepokój. Dlatego tak ważne są bliskie osoby i kompetentny personel lekarski, który będzie wspierał ciężarną w okresie ciąży, porodu i połogu.
Tak zatem poza czynnikami biologicznymi przy planowaniu pierwszego dziecka, warto wziąć pod uwagę okoliczności, w których znajdzie się kobieta ciężarna w późniejszym okresie oraz w odpowiedni sposób przygotować się na narodziny.
Ciąża po 40 roku życia
Badania pokazują, że ciąża po 40 jest bardziej obarczona czynnikami ryzyka niż ciąża do 30. roku życia. Dotyczy to również kobiety, która po 40. roku życia rodzi piąte i kolejne dziecko.
Już w wieku powyżej 35 lat kobieta może być bardziej narażona na takie choroby, jak otyłość, nadciśnienie, cukrzyca (najczęściej) i choroba wieńcowa. Równie groźne może okazać się nadciśnienie tętnicze, które jest najczęstszą przyczyną zgonów ciężarnych i umieralności okołoporodowej dzieci. Do tego należy dodać czynnik ryzyka poronienia samoistnego, który po 40. roku życia wzrasta do 34-52%. Przyczyną poronień jest albo występowanie wad chromosomalnych albo chorób przewlekłych oraz zaburzeń hormonalnych. Zwiększa się też ryzyko wystąpienia wad genetycznych u dzieci.
Mimo to warto dodać, że opieka lekarska jest coraz lepsza a świadomość zagrożeń u kobiet w ciąży wzrasta. Przyczynia się do uniknięcia różnych niepowodzeń i komplikacji.
Warto wiedzieć też, że ciąża po 40 jest jednym z istotnych czynników zwiększenia szans na ciążę wielopłodową. Im większy wiek kobiety, tym większa szansa na bliźniaki czy trojaczki.
Do jakiego wieku można zajść w ciążę?
Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, do jakiego wieku można zajść w ciążę (bez ingerencji lekarskiej). Prawidłowości biologiczne mówią, że jest to możliwe do momentu wejścia kobiety w okres menopauzy. Jednak jest to często kwestia indywidualna i u jednych kobiet może ona pojawić się po trzydziestce, a u innych po 55. roku życia. Najlepszy wiek na dziecko (zwłaszcza na pierwsze) to dla kobiety lata pomiędzy 20. a 30. rokiem życia. Jednak dziś coraz więcej kobiet rodzi zdrowe dzieci po 30. roku życia niż jeszcze kilka dekad wcześniej. Wydaje się więc, że biologia ewoluuje a medycyna nadąża za zmianami cywilizacyjnymi.
Zdarza się też, że starsze kobiety zachodzą w niechcianą ciążę w związku z błędnym przekonaniem, iż nie mogą już urodzić dziecka. Należy pamiętać, że najbezpieczniejszym rozwiązaniem w tym kontekście wciąż pozostaje antykoncepcja. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem Wazektomia – co to? Opinie o zabiegu, który opisuje jedną z metod zapobiegania ciąży za sprawą popularnych zabiegów na mężczyznach.
